Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
Santral sinir sisteminde nörotransmitter olarak görev yapmaktadır. Norepinefrin için öncül moleküldür. Dopaminerjik adrenerjik reseptörler üzerinden ve sinir uçlarından norepinefrin salınımını sağlayarak etki gösterir. Doza bağımlı olarak inotrop ve vazopresör etkileri vardır.
Etki Başlangıcı:
Etki süresi: 5 dakika
Yarılanma Ömrü (t½): 1-5 dk
Antidot: Yok
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: İdrar
Dopasel® 200 mg / 5ml I.V infüzyon için solüsyon içeren ampul
Düşük dozlarda (< 5 µg/kg/dakika) adrenerjik etkileri minimaldir. Renal, mezenter, koroner damarlardaki dopaminerjik reseptörlere etki ederek kan basıncını değiştirmeden kan
akımını arttırır. Böbrek kan akımını, glomerüler filtrasyon hızını arttırır. Ayrıca aldosteron
sentezini inhibe ederek ve Na-K ATPaz pompalarını inhibe ederek natriürezi sağlar. Bunların sonucunda idrar çıkışını arttırması nedeniyle bu doz klinisyenler arasında “böbrek dozu” olarak da tanımlanmaktadır. Ancak bu dozda dopamin verilmesinin kritik hastalarda
böbrek fonksiyonlarını koruyucu ya da düzeltici etkisi gösterilememiştir. Bu nedenle,
böbrek kan akımını arttırması için rutin olarak uygulanmasından kaçınılmalıdır.
İLAÇ | NABIZ ÜZERİNE ETKİ | KONTRAKTTİLİTİYE ETKİ | ARTERİYEL KASILMA ETKİLERİ |
Dobutamin | + | +++ | -(Dilatasyon) |
Dopamin | ++ | ++ | ++ |
Epinefrin | +++ | +++ | ++ |
Norepinefrin | ++ | ++ | +++ |
Fenilefrin | 0 | 0 | +++ |
- Hipotansiyon tedavisinde orta ve yüksek dozlar tercih edilir. Sıvı resüsitasyonu yapılmış
hastalarda OAB (MAB) yaklaşık %25’lik bir artış sağlayabilir. Ayrıca diğer vazopresörlerle karşılaştırıldığında, mezenter kan akımı üzerine etkileri daha olumludur. Bunu ağırlıklı olarak kardiyak indeksi, bir miktar da sistemik vasküler direnci arttırarak yapar. - Ancak sepsisin hiperdinamik fazında, hipotansiyonun ana nedeni sistemik vazodilatasyondur, bu nedenle norepinefrin gibi α1 adrenerjik etkileri ön planda olan bir ajanın tercih edilmesi daha uygundur.
- Dekompanse kalp yetmezliğinde, tek başına ya da diğer inotrop ya da venodilatan ajanlar ile kullanılarak kardiyak dolum basınçlarının artması sağlanabilir.
5 ml’lik solüsyon içeren 1 ampulde 200 mg dopamin hidroklorür vardır (1 ml’de 40 mg
dopamin hidroklorür bulunur). 1 ampul (200mg) 100 ml izotonik içine konulur.
- Orta dozlarda (5-10 µg/kg/dakika) miyokarddaki β1 reseptörlere etki ederek kardiyak
kontraktiliteyi, daha az oranda da kalp hızını arttırarak kardiyak output’u arttırır. Ek olarak, serotonin ve dopaminerjik reseptörler aracılığıyla venokonstrüksiyon yapar. - Yüksek dozlarda (> 10 µg/kg/dakika) α1 reseptör etkileri ön plandadır, sistemik arteryolar vazokonstrüksiyon görülür. Ancak yoğun bakım ünitesindeki kritik hastalarda dopaminin belli bir dozda hangi reseptörleri ağrlıklı etkileyeceğini tahmin etmek zordur.
Dopamin, 2 mcg/kg/dk hızından daha düşük dozlarda uygulandığında hastada vazodilatasyona neden olarak hipotansiyona neden olur. Özellikle uygulama endikasyonunun hipotansiyon ve şok tedavisi olduğunu düşünürsek 2 mcg/kg/dk dan daha düşük dozlarda uygulanması hipotansiyonun ve bununla beraber perfüzyon bozukluğunun derinleşmesine neden olacaktır.
Dopamin dozu, 2-10 mcg/kg/dk olacak şekilde uygulanırsa pozitif inotrop etkileri ile kalp kasının kasılma gücümü arttırarak kardiyak output’ u arttırarak kan basıncını arttırır. Bu doz hastane öncesi acil tıp alanında hipotansiyon ve şok tedavisinde kullanılacak doz olmalıdır.
Eğer dopamin dozu 10 mcg/kg/dk dozundan fazla olacak şekilde uygulanırsa vazokontrüksiyon yaparak kan basıncının yükseltilmesinde yardımcı olur. Bu doz da şok tablosunda olan hastaların tedavisinde uygun olan dozdur. Şok tablosunda olan hastalarda dopamin dozunun 10-20 mcg/kg/dk olarak ayarlanması yeterlidir.
Dopamin |
Hipotansiyon Vazopresörler (alfa-1 adrenerjik) |
|
Başlangıç Dozu | İdame Dozu | Max Dozu |
2 ile 5 mcg/kg/dakika | 2 ile 20 mcg/kg/dakika | 20 mcg/kg/dakika |
|
Dopamin doz hesabı nasıl yapılır?
95cc mediflex içine 200 mg (1 amp) dopamin koyuyoruz.
20cc/sa’ten açıyoruz.
Hastanın durumuna göre 10’ar 10’ar veya 20’şer 20’şer arttırıp azaltıyoruz.
- 0-3 mcg/kg/dk: Renal doz
- 4-10mcg/kg/dk: Hipotansiyon dozu
- 11-20mcg/kg/dk: Şok dozu
- Kökeni ne olursa olsun taşikardiler
- Hipertiroidizm
- Ergot zehirlenmelerinde ve böbrek üstü bezi tümörlerinde kullanılmamalıdır.
- Sersemlik hissi
- Göğüs ağrısı
- Çarpıntı
- Nefes darlığı
- Ellerde uyuşukluk
Yan etkilerinin başında kardiyak aritmiler gelmektedir. Ayrıca aşırı vazokonstrüksiyona bağlı komplikasyonlar gelişebilir. Vazokonstrüksiyona bağlı koroner sendromlarla karşılaşılabilir. Düşük dozlarla bile, periferde dijital infarktların olabileceği bildirilmiştir. Ayrıca splanknik dolaşımda iskemiye yol açabileceği bilinmektedir. Bunun sonucunda mukozal iskemiye bağlı kanamalar ya da bağırsak florasında translokasyona bağlı komplikasyonlar görülebilir.
AU TGA gebelik kategorisi: B3
ABD FDA gebelik kategorisi: C
Emzirmeyen kadınlarda ve hiperprolaktinemisi olanlarda prolaktin düzeylerinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir; bu ilaç emzirme döneminde süt üretimini etkileyebilir. Verilmesi için fayda riskten ağır basmalıdır. İnsan sütüne geçip geçmediği bilinmiyor.
- Dopadren 200 mg/5 ml 5 Ampül
- Dopamin Fresenius 10 Ampül
- Dopamine DBL 200 mg/5 ml IV Ampül
- Predopam 50 mg/5 ml 5 Ampül
- Predopam 50 mg/5 ml IV 30 Ampül
- Dopasel IV 200mg/5ml
- https://www.drugs.com/dopamine.html
- https://go.drugbank.com/drugs/DB00988
- https://www.uptodate.com/contents/image?imageKey=PULM%2F99963&topicKey=PULM%2F1613&source=see_link
- https://titck.gov.tr/storage/kubKtAttachments/ki3MHekHPrnJoD.pdf
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535451/