İl Acil Sağlık Hizmetleri Koordinasyon Komisyonu (ASKOM)

ASKOM Nedir?

ASKOM, “İl Acil Sağlık Hizmetleri Koordinasyon Komisyonu”nun kısaltmasıdır. İl düzeyinde acil sağlık hizmetlerinin etkin, koordineli ve standartlara uygun şekilde sunulmasını sağlamak amacıyla kurulan resmi bir komisyondur. 112 acil sağlık hizmetleri ile hastanelerin acil servisleri arasında eşgüdüm sağlamak, hizmet sunumunu planlamak, ve sevklere ilişkin politikaları belirlemekle görevlidir.

ASKOM’un Kuruluş Amacı Nedir?

• İl genelinde acil sağlık hizmetlerinin uyum içinde yürütülmesini sağlamak

• Ambulans sistemleri ve hastaneler arasında etkili iletişim ve koordinasyonu kurmak

• Hasta sevklerinin daha hızlı, etkin ve adil yapılmasını sağlamak

• Yoğunluk, yatak doluluğu ve branş yetersizliklerine karşı çözüm geliştirmek

• Acil servislerde standart uygulamaların ve hizmet kalitesinin artırılması

ASKOM Nasıl Kurulur?

• İl Sağlık Müdürlüğü’nün teklifi ile

• Valilik onayı alınarak oluşturulur

Komisyonun Yapısı Kimlerden Oluşur?

Komisyonun başkanlığını:

• İl Sağlık Müdürü
  veya

• Müdürün görevlendirdiği acil sağlık hizmetlerinden sorumlu il sağlık müdür yardımcısı yapar.

Komisyon üyeleri:

• Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü

• Yataklı Tedavi Hizmetleri Şube Müdürü

• İl Ambulans Servisi Başhekimi

• İldeki resmi ve özel hastanelerin acil servis sorumluları

• Meslek odası temsilcileri (ör. Türk Tabipleri Birliği)

• İlgili sivil toplum kuruluşları temsilcileri (ör. hasta hakları, sağlık dernekleri)

ASKOM’un Başlıca Görevleri Nelerdir?

1. Sevk Koordinasyonu

• Yüksek riskli ya da ileri tetkik gerektiren hastaların doğru hastaneye yönlendirilmesini sağlamak

• ASOS sistemi üzerinden sevk planlaması ve hastane kabulleriyle ilgili politikaları oluşturmak

• Branş bazlı kabul yükümlülüklerini belirlemek (örneğin her hastanenin belirli günlerde beyin cerrahisi hastası kabul etmesi gibi)

 2. Yatak Yönetimi ve Yoğunluk Planlaması

• Hastanelerin doluluk oranlarını göz önünde bulundurarak hasta dağılımını yönetmek

• Özellikle yoğun bakım, acil gözlem, pediatri, travma ve kadın doğum gibi kritik alanlarda planlama yapmak

 3. Hizmet Standardizasyonu

• Acil servislerde görevli personelin nitelikleri, eğitim ihtiyaçları ve donanım gereksinimlerini değerlendirmek

• Sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmaya yönelik öneriler sunmak

 4. İl İçi ve İl Dışı Sevk Politikaları

• Komşu illerle koordinasyon kurarak il dışı hasta sevk prosedürlerini oluşturmak

• Sevklerde yaşanan gecikmeleri analiz edip önleyici tedbirler almak

 5. Vaka Yoğunluğu ve Branş Yetersizliği Analizi

• Branş nöbet sistemini gözden geçirip ihtiyaç olan bölgelere yönelik takviye planları oluşturmak

• Kış aylarında artan vakalar ya da afet durumlarında il geneli kriz yönetim planı hazırlamak

ASKOM Toplantıları Ne Sıklıkla Yapılır?

• Genellikle ayda bir kez toplanır.

• Olağanüstü durumlarda (afet, kitlesel olay, salgın vs.) acil çağrılı toplantılar düzenlenebilir.

• Toplantılarda alınan kararlar resmi tutanaklarla belgelenir ve tüm hastanelerle paylaşılır.

ASKOM ve ASOS İlişkisi

• ASKOM kararları, ASOS (Acil Sağlık Otomasyon Sistemi) üzerinde uygulanacak sevk planlarının altyapısını oluşturur.

• Hangi hastanenin, hangi branşta, hangi günlerde hasta kabul edeceği ASKOM kararlarıyla belirlenir ve ASOS sistemine işlenir.

• Bu sayede ambulans ekipleri ASOS üzerinden hasta kabulünü planlayabilir.

Neden Önemlidir?

ASKOM sayesinde:

• Sevklerde zaman kaybı ve hasta mağduriyeti azalır

• Gereksiz yatak ve yoğun bakım işgalleri önlenir

• İl içi sağlık kaynakları etkin kullanılır

• Acil servislerde çalışan personelin yükü dengelenir

• Vatandaşlar daha hızlı ve doğru şekilde sağlık hizmetine ulaşır

Bölge ASKOM Nedir?

Bölge ASKOM, yani Bölgesel Acil Sağlık Hizmetleri Koordinasyon Komisyonu, birden fazla ilin yer aldığı sağlık bölgelerinde, iller arası hasta sevkleri ve acil sağlık hizmetlerinin koordinasyonunu sağlamak amacıyla oluşturulan üst düzey bir komisyondur. İl ASKOM’larının üzerinde yer alır ve iller arası işleyişi düzenler.

• İl ASKOM’larının bir üst düzeyidir.

• Birden fazla ili kapsayan sağlık bölgeleri (örneğin Batı Karadeniz, Doğu Anadolu Sağlık Bölgesi gibi) içinde,

• İller arası acil hasta sevkleri, yoğun bakım yönetimi, branş koordinasyonu ve yatak planlaması konularında çalışır.

Kimlerden Oluşur?

• Bölge koordinatör ilinin sağlık müdürü başkanlığında toplanır.

• Sağlık Bakanlığı temsilcileri, bölgedeki il sağlık müdürleri veya temsilcileri,

• Bölge genelinde yer alan üniversite hastaneleri, şehir hastaneleri, eğitim araştırma hastaneleri ve diğer büyük sağlık tesislerinin yöneticileri katılır.

Bölge ASKOM’un Görevleri

1. İller arası hasta sevk protokollerini oluşturur.

2. Özellikle yoğun bakım, yanık ünitesi, travma merkezi gibi ileri düzey hizmetlerde hastaların hangi illere yönlendirileceğini belirler.

3. Sağlık bölgelerindeki yatak doluluk oranlarını, branş yoğunluklarını ve altyapı farklılıklarını göz önünde bulundurarak yönlendirme kararları alır.

4. Afet, salgın veya büyük organizasyonlar öncesinde ortak kriz planlaması yapar.

5. İl ASKOM’larının uygulamalarını değerlendirir ve gerekiyorsa rehberlik eder.

ASKOM – Bölge ASKOM – Ulusal Düzey