Adrenalin (epinefrin) sulandırma işlemi, ilacın hangi amaçla ve hangi yolla kullanılacağına bağlı olarak tamamen değişiklik gösterir. Yanlış konsantrasyonun kullanılması tehlikeli sonuçlara yol açabileceğinden, doğru yöntemin bilinmesi hayati önem taşır.
Türkiye’de piyasada bulunan adrenalin ampulleri genellikle 1 ml’lik hacimde olup; 0.25 mg, 0.5 mg ve 1 mg gibi farklı dozajlarda bulunabilir. Acil durumlardaki sulandırma işlemleri için en sık kullanılan ve referans alınan form, 1 mg/1 ml‘lik ampuldür. Bu konsantrasyon, aynı zamanda 1:1000’lik adrenalin olarak da bilinir.
İşte farklı klinik durumlara göre adrenalin sulandırma yöntemleri:
1. IV Puşe (Bolus) Uygulama (Kardiyak Arrest İçin)
Bu yöntemde amaç PEDİATRİK hastalar için, 1:10.000’lik bir solüsyon elde etmektir. Türkiye’de bu formda hazır ampul bulunmadığı için sulandırma yapılır.
- Altın Kural: 1 mg Adrenalin (1 ml) + 9 ml Serum Fizyolojik (SF) = 10 ml (1:10.000’lik çözelti)
- Yöntem:
- 10 cc’lik bir enjektöre 1 ml (1 mg) 1:1000’lik adrenalin çekilir.
- Aynı enjektörün üzerine 9 ml Serum Fizyolojik (SF) çekilerek toplam hacim 10 ml’ye tamamlanır.
- Sonuç: Artık elinizde her 1 ml’sinde 0.1 mg adrenalin içeren, IV kullanıma uygun 1:10.000’lik bir çözelti vardır.
- Yetişkin Dozu (Kardiyak Arrest): Hazırlanan bu solüsyonun tamamı (10 ml = 1 mg), her 3-5 dakikada bir uygulanır.
- Çocuk Dozu (Kardiyak Arrest): Hazırlanan bu solüsyondan 0.1 ml/kg (yani 0.01 mg/kg) uygulanır.
2. Sürekli IV İnfüzyon (Şok, Bradikardi, Arrest Sonrası)
Bu yöntemde amaç, adrenalini bir infüzyon pompasıyla kontrollü bir şekilde vermek için çok daha seyreltik bir çözelti hazırlamaktır.
Yöntem: 1 mg adrenalin, büyük hacimli bir IV sıvı (genellikle %5 Dekstroz veya SF) içine eklenir. Sık kullanılan hazırlama yöntemleri ve konsantrasyonları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
1. Yöntem:
- 250 ml izotonik veya dektroz içine 1mg/1 ml adrenelin konulursa: 4 mcg/mL
1 mg adrenalin + 250 ml SF: Bu karışım ile her 1 ml‘sinde 4 mcg adrenalin bulunan bir çözelti elde edilir. Bu konsantrasyon, genellikle yoğun bakım ve acil servislerde tercih edilir.
2. Yöntem:
- 500 ml izotonik veya dektroz içine 1mg/1 ml adrenelin konulursa: 2 mcg/mL
- 1 mg adrenalin + 500 ml SF: Bu karışım ile her 1 ml‘sinde 2 mcg adrenalin bulunan daha seyreltik bir çözelti elde edilir. Bu form, daha yavaş infüzyon hızları için uygundur.
3. Yöntem:
- 1000 ml izotonik içine 1mg/1 ml adrenelin konulursa: 1 mcg/mL
- 1 mg adrenalin + 1000 ml SF: Bu karışım ile her 1 ml‘sinde 1 mcg adrenalin bulunan daha seyreltik bir çözelti elde edilir. Bu form, daha yavaş infüzyon hızları için uygundur.
3. Nebülizatör ile Uygulama (Krup, Bronşiyolit İçin)
Bu yöntemde de 1:1000’lik form kullanılır ancak hastaya solunum yoluyla vermek için seyreltilir.
- Yöntem:
- Hastanın kilosuna göre gereken doz (örn: 0.5 mg/kg, maksimum 5 mg) 1:1000’lik ampulden enjektöre çekilir.
- Çekilen bu adrenalin, toplam hacim 3-4 ml olacak şekilde serum fizyolojik ile karıştırılarak nebülizatör haznesine konulur ve hastaya uygulanır.
KAYNAKLAR
- https://www.acilcalisanlari.com/adrenalin-infuzyon-uygulama.html
- https://www.acilcalisanlari.com/adrenalin-ilac-uygulama-akil-karti.html