Elektriksel alternans, EKG’de ardışık kalp atımlarında dalga formunun düzenli olarak değişmesidir.
Acil pratikte bu bulgu tek başına bir tanı koydurmaz, ancak doğru klinik bağlamda kritik bir uyarı işaretidir.
Elektriksel alternans, acil serviste EKG yorumlanırken hayatı tehdit eden tabloları düşündürmesi gereken önemli bir bulgudur. En sık QRS komplekslerinin amplitüd veya aksının atımdan atıma değişmesi şeklinde izlenir; bazen P ya da T dalgaları da etkilenebilir.
🚑 Acil Serviste En Önemli Görüldüğü Durumlar
1️⃣ Büyük Perikardiyal Effüzyon / Kardiyak Tamponad
-
Mekanizma: Kalp, sıvı dolu perikard içinde mekanik olarak ileri–geri sallanır → depolarizasyon vektörü değişir → QRS alternansı oluşur.
-
EKG’de eşlik eden bulgular:
-
Sinüs taşikardisi
-
Düşük voltajlı QRS
-
Birden fazla derivasyonda alternans
-
-
Acil anlamı:
Elektriksel alternans + hipotansiyon, juguler venöz dolgunluk, boğuk kalp sesleri =
👉 Tamponad güçlü olasılık -
Acil eylem:
👉 Yatak başı USG şarttır, gecikmeden perikardiyosentez planlanır.
2️⃣ Hızlı Supraventriküler Taşiaritmiler
(AVNRT, hızlı AF, atriyal flutter, AVRT/WPW)
-
Mekanizma: Mekanik değil, elektriksel iletim değişkenliği
-
Hız bağımlı dal bloğu
-
Aberan iletim
-
Refrakter periyotların atımdan atıma değişmesi
-
-
EKG özellikleri:
-
Genellikle dar QRS’li taşikardi
-
Alternans hafif ve geçici
-
-
Acil anlamı:
👉 Tamponad yok, hemodinamik stabilite ön plandadır
👉 Ritim kontrolü / hız kontrolü planlanır
3️⃣ WPW Sendromu (Alternan Pre-eksitasyon)
-
Mekanizma: Bazı atımlar aksesuar yol, bazıları AV nod üzerinden iletilir
-
EKG’de:
-
Geniş–dar QRS alternansı
-
Aralıklı delta dalgaları
-
-
Acil anlamı:
👉 Mekanik neden yok
👉 Yanlışlıkla “tamponad” sanılmamalı
🧠 Acilci İçin Altın Klinik Mesajlar
-
❗ Elektriksel alternans = tamponad demek değildir
-
❗ Klinik + EKG birlikte yorumlanmalıdır
-
🔴 İnstabil hasta + düşük voltaj + alternans → USG yapmadan karar verme
-
🟢 Stabil hasta + hızlı SVT + alternans → iletim fenomeni düşün
PODCAST
(Podcast linki buraya eklenecek)
SORU
- https://www.ecglectures.com/blog/electrical-alternans-more-than-just-a-pericardial-effusion
KAYNAKLAR
İLGİLİ YAZI
