Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
U dalgası, T dalgasından sonra gelen, genellikle küçük ve her zaman görülmeyen bir pozitif dalgadır. Oluşum nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, en yaygın kabul gören görüş, ventrikül içi ileti sisteminin (özellikle Purkinje liflerinin) geç repolarizasyonunu yansıttığı yönündedir. U dalgası en belirgin şekilde genellikle V3 derivasyonunda görülür ve T dalgası ile aynı yönde olur. Özellikle hipokalemi, bradikardi ve bazı antiaritmik ilaçların kullanımında belirginleşebilir. Bu nedenle, U dalgasının varlığı ve şekli, bazı klinik durumların tanısında değerli bir ipucu sağlayabilir.
U dalgasının kaynağı
U dalgasının kaynağı kesin olarak bilinmemekle birlikte, en çok kabul gören fizyolojik açıklamalar şunlardır:
1. Purkinje liflerinin geç repolarizasyonu
En yaygın görüşe göre U dalgası, ventriküllerin iletim sistemine ait olan Purkinje liflerinin geç faz repolarizasyonunu yansıtır. Bu sistem, ventrikül kaslarından daha geç repolarize olur ve bu geç aktivite EKG’de T dalgasından sonra küçük bir pozitif defleksiyon olarak kaydedilir.
2. Mekanik olarak uzayan repolarizasyon (afterpotansiyeller)
Kalp kasında kasılmayı takiben oluşan mekanik sonrası aktivite (afterdepolarizasyon) sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu durum özellikle bradikardi gibi yavaş kalp ritminde daha belirgin hale gelir.
3. Papiller kaslar veya midmiyokardiyal hücrelerin repolarizasyonu
Bazı araştırmacılar U dalgasının, papiller kaslar veya midmiyokardiyal (M hücreleri) hücrelerin geç repolarizasyonundan kaynaklandığını öne sürmüştür.
✅ Normal U Dalgasının Özellikleri
- T dalgası ile aynı yöndedir.
- Amplitüdü genellikle 1–2 mm’yi geçmez.
- U dalgasının yüksekliği, T dalgasının yüksekliğinin %25’inden az olmalıdır.
- Kalp hızı ile ters orantılıdır: Kalp hızı azaldıkça U dalgası büyür.
U Dalgası Anormallikleri
1. Belirgin U Dalgaları
-
U dalgasının yüksekliği 1–2 mm’den fazla ya da T dalgasının yüksekliğinin %25’inden büyükse “belirgin U dalgası” olarak adlandırılır.
-
En sık nedeni bradikardidir.
-
Ciddi hipokalemi, belirgin U dalgalarının karakteristik sebebidir.
-
Aşağıdaki durumlarda da görülebilir:
Metabolik ve sistemik nedenler:
-
Hipokalemi (en yaygın patolojik neden)
-
Hipokalsemi
-
Hipomagnezemi
-
Hipotermi
-
Artmış intrakraniyal basınç
-
Sol ventrikül hipertrofisi
-
Hipertrofik kardiyomiyopati
İlaçlara bağlı nedenler:
-
Digoksin
-
Fenotiazinler (örn. tioridazin)
-
Sınıf Ia antiaritmikler: kinidin, prokainamid
-
Sınıf III antiaritmikler: sotalol, amiodaron
Not: Belirgin U dalgasına yol açan bu durumların çoğu aynı zamanda QT uzamasına da neden olur. Bu da ventriküler aritmi riskini artırır.
2. Ters U Dalgaları
-
U dalgası, T dalgası ile zıt yönde olduğunda “ters U dalgası” olarak tanımlanır.
-
Patolojik kabul edilir ve sıklıkla iskemi, sol ventrikül hipertrofisi, veya ventriküler strain ile ilişkilidir.
U dalgaları genellikle göz ardı edilse de, belirgin veya ters olduklarında altta yatan ciddi elektrolit dengesizliklerinin, kardiyomiyopatilerin veya ilaç toksisitelerinin habercisi olabilir. Bu nedenle EKG değerlendirmesinde dikkatle analiz edilmelidir.
01 ÖRNEK EKG
56 yaşında evsiz erkek hasta acil servise oral alım bozukluğu nedeni ile başvuruyor ve hasta monitörize takibine alınıyor.
EKG İncelemesi
1. Ritim:
-
Düzenli.
-
Her QRS öncesinde bir P dalgası var ve P-QRS ilişkisi korunmuş.
-
Sinüs ritmi mevcut.
2. Hız:
-
Yaklaşık 55 atım/dk → Bradikardi var.
3. P dalgası:
-
Tüm derivasyonlarda var ve morfolojisi normal.
4. PR İntervali:
-
PR mesafesi yaklaşık 200 ms civarında (üst sınırda).
5. QRS Kompleksi:
-
QRS süresi normal (< 120 ms).
-
Patolojik Q dalgası izlenmiyor.
-
Sol ventrikül hipertrofisini düşündürecek belirgin kriter yok.
6. ST Segmenti ve T Dalgası:
-
ST elevasyonu veya depresyonu yok.
-
Bazı derivasyonlarda (özellikle V2-V4) T dalgası düşük voltajlı.
-
Ancak patolojik T inversiyonu veya iskemi bulgusu net değil.
7. U Dalgası:
-
Belirgin U dalgaları mevcut. Özellikle V2–V4 derivasyonlarında net izleniyor.
-
T dalgasından sonra gelen ikinci pozitif defleksiyon şeklinde.
-
U dalgası yüksekliği, bazı derivasyonlarda T dalgasının %25’inden fazla.
-
Klinik ile ilişkilendirme:
-
Oral alım bozukluğu olan, evsiz bir bireyde:
-
Hipokalemi, hipomagnezemi gibi elektrolit bozuklukları çok olasıdır.
-
Belirgin U dalgaları, özellikle hipokalemi için karakteristiktir.
-
Bradikardi de bu elektrolit bozukluğunu destekleyebilir.
-
02 ÖRNEK EKG
Hipokalemik periyodik paralizi 30 yaşında bayan hastanın EKG’si. Hastanın potasyum seviyesi 1.9 mEq/L olrak saptanmış.
EKG’de QT aralığının uzadığı ve U dalgalarının belirgin olduğu görülmektedir.
EKG İncelemesi
1. Ritim: Sinüs ritmi
2. Hız: Normal sinüs hızı (~75-85 bpm)
3. P dalgası: Mevcut ve düzenli
4. PR intervali: Normal
5. QRS kompleksi: Dar QRS, ventriküler iletim normal
6. ST segmenti ve T dalgası:
-
T dalgaları genellikle yassılaşmış veya ters (özellikle lateral derivasyonlarda)
-
ST segmentleri hafif çökük olabilir
7. U dalgaları: -
Özellikle V2–V4 derivasyonlarında belirgin pozitif U dalgaları izlenmektedir
-
U dalgaları T dalgasından ayrı şekilde izlenebilir, bu da hipokalemi için tipiktir
KAYNAKLAR
- https://litfl.com/u-wave-ecg-library/
- https://academic.oup.com/cardiovascres/article-abstract/67/2/256/284555
