Miyalji, halk arasında “kas romatizması” olarak bilinen ve vücutta ağrıya neden olan bir durumdur. Genellikle kaslarda, eklem bölgelerinde veya tendonlarda hissedilen yaygın bir ağrı durumunu ifade eder. Bu ağrılar, genellikle fiziksel aktiviteyle artar ve dinlenmeyle azalır. Miyaljinin birçok nedeni olabilir, bunlar arasında kas gerilmesi veya yaralanmaları, fibromiyalji, enfeksiyonlar, romatizmal hastalıklar, stres ve anksiyete, kronik hastalıklar gibi durumlar sayılabilir.
Derimizin altında yer alan fasiyal sistem, katı bileşenler (kaslar, kemikler, kıkırdak ve yağ dokusu) ile sıvı bileşenlerden (kan, lenf) oluşur. Kas tabakası içeren miyofasiyal sistem ise kontraktil kaslar ve bağ dokusundan oluşur. Bağ dokusu, kasın şeklini belirler, kas içinde yayılır, sinir ve damar uçlarını yönlendirir; ayrıca, kasların kemikler üzerindeki giriş ve çıkışlarını sağlayan kasılma bölgelerinde tendon adı verilen kalınlaşmalar meydana gelir ve bu sayede kaslar hareketi bağlı oldukları kemiklere iletebilirler. Miyofasiyal sistemin diğer bileşenleri arasında sinir, damar ve lenfatik sistemler de bulunur. Sinir dokusu (aksonlar ve çeşitli afferentler), çeşitli fasya katmanları ile çevrelenmiş olan sonlanmalara sahiptir.
Miyofasiyal kompartmanın aynı zamanda sıvıları (kan ve lenf) ve aksiyon potansiyellerini (afferent ve efferent sinirler) taşıyan yumuşak dokular trafından oluştuurlur. Bu yüzden bu alanda yer alan sıvıların (lenf ve kan) akış hızı, yönü ve akış tipindeki değişiklikleri çevre dokuları etkileyerek miyofasiyal ağrıya yol açabilir. Ağrılar aşağıda verilen varsayılan nedenlerden bir veya daha fazlasınada bağlı olabilir:
- Kas sistemine yönelik zorlanma veya mikrotravma, oksidatif metabolizmayı artırabilir ve hücresel enerji rezervlerini (ATP) hızla tüketebilir. Bu değişmiş mekano-metabolik ortam, özellikle kas sisteminde kırmızı lifler çoğunluktaysa (postural kaslar), nosiseptif hissi artırabilir. Çeşitli maddeler tarafından aktive edilen tip III ve IV afferentler, kaslardan nosiseptif mesajlar göndererek sertliğin artmasına neden olabilir. Bu sürekli periferik stimülasyon, medüller internöronların yanıtını değiştirerek ilk aşamada periferik bir duyarlılık ve ikinci aşamada merkezi bir duyarlılık oluşturabilir.
- Tetik noktalarının (TP’ler) varlığı, kas liflerinin sinaptik plakasının değişmesinden kaynaklanabilir. Asetilkolin (ACh) konsantrasyonundaki artış ve bunun sonucunda kontrolsüz kasılma, kas liflerinin sürekli kasılmasına neden olabilir. Bu durum ATP tüketimine ve pronflamatuar maddelerin salınmasına yol açarak TP’lerin oluşmasına neden olabilir.
- Sürekli değişen mekano-metabolik ortam, miyofasiyal sistemi oluşturan bağ dokusunda değişikliklere neden olabilir. Bu durum fibroblastların miyofibroblastlara dönüşmesine ve çevre dokunun kısalmasına ve tonusun artmasına katkıda bulunabilir. Fasya içindeki reseptörler mekanik uyaranlara duyarlı hale gelebilir.
- Hyaluronan (HA), hücre dışı matrikste bulunan bir bileşendir. HA’nın özelliklerindeki değişiklikler, fasyanın kaymasını zorlaştırarak kas kasılmasını etkileyebilir. Bu durum, fasyadaki sinir uçlarının gerilerek sürekli aktif hale gelmesine ve TP’lerin oluşmasına neden olabilir.
- Kan akışındaki değişiklikler, kas iskemisine yol açarak miyofasiyal ağrıya katkıda bulunabilir.
Bu faktörlerin birleşimi, miyofasiyal ağrının karmaşık bir şekilde oluşması miyofasiyal ağrının oluşmasına neden olduğu düşünülmektedir.
Miyalji erkekleri ve kadınları eşit derecede etkiler ve etnik köken veya coğrafi konum arasında bir ilişki olduğunu gösteren ikna edici bir veri yoktur.
- Kasların aşırı kullanılması veya zorlanması
- İyileşme süreçleri
- Viral ve bakteriyel hastalıklar
- Elektrolit dengesizlikleri
- Metabolik düzensizlikler
- Fibromiyalji
- Miyofasiyal ağrı sendromu
- Kronik yorgunluk sendromu
- Otoimmün hastalıklar
Tanı anamnez ve fizik muayene ile konulur. Diğer hastalıkların ayırt
Miyalji belirtileri çeşitlilik gösterir ve kimi zaman başka hastalıkların belirtileriyle karıştırılabilirler. Toplumda en fazla görülen akut miyaljidir. Bunun en sık nedeni de aşırı egzersizdir.
- Kas Ağrısı ve Sertlik: En belirgin belirti, kaslarda yaygın ağrı ve sertliktir. Bu ağrı, uzun süre devam edebilir ve genellikle kas hareketleri veya baskı ile artabilir.
- Hassasiyet ve Ağrı Noktaları: Bazı miyalji vakalarında, kaslarda belirli hassas noktalar oluşabilir. Bu noktalara dokunulduğunda veya baskı uygulandığında ağrı artabilir.
- Kas Zayıflığı: Bazı hastalarda kas zayıflığı da görülebilir. Bu, günlük aktivitelerde zorlanmaya veya kasın normal gücünü kullanamamaya yol açabilir.
- Uyku Sorunları: Miyalji genellikle uyku kalitesini etkileyebilir. Hastalar genellikle uykusuzluk, uykuya dalma güçlüğü veya uyku sırasında dinlenememe gibi sorunlar yaşayabilir.
- Yorgunluk ve Halsizlik: Kronik miyalji vakalarında, sürekli ağrı ve uyku problemleri nedeniyle hastalarda yorgunluk ve halsizlik hissi olabilir.
- Baş Ağrısı ve Migren: Bazı hastalarda miyalji, baş ağrısı veya migren ataklarına da eşlik edebilir.
- Duygusal ve Zihinsel Sorunlar: Miyalji ağrısı, hastalarda depresyon, anksiyete, stres ve odaklanma güçlüğü gibi duygusal ve zihinsel sorunlara neden olabilir.
- Bağırsak Sorunları: Bazı miyalji vakalarında sindirim sistemi sorunları da gözlemlenebilir, bu da kabızlık, ishal veya karın ağrısı şeklinde ortaya çıkabilir.
Miyalji belirtileri genellikle kişiden kişiye değişebilir ve belirtiler zamanla değişiklik gösterebilir.
Tedavi genellikle semptomları hafifletmeye yöneliktir ve yaşam tarzı değişiklikleri, egzersiz, fizik tedavi ve ilaçlar kullanılabilir. Özellikle şiddetli ağrı veya işlevsellik kaybı durumunda hastaya NSAiİ’lar ve kas gevşeticiler yazılır.
Farmakolojik Yöntemler
- NSAİİ’lar
Non-steroid anti-enflamatuar ilaçlar, klinisyenler tarafından miyofasiyal ağrısı olan hastaları semptomatik olarak yönetmek için sıklıkla kullanılır. Bu ilaçlar hem oral hem de topikal formülasyonlarda mevcuttur.
- Kas Gevşeticiler
Kas gevşeticiler (siklobenzaprin, tizanidin) merkezi sinir sistemi üzerinde etki göstererek merkezi ağrı uyarımını azaltır.
Farmakolojik Olmayan Yöntemler
- Soğuk-sıcak uygulama
- Egzersiz-Fizik tedavi/Postüral Rejimler
Çok yakında…
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535344/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499895/
- https://www.acilci.net/acil-serviste-kronik-agri/
