Tablo 1. Hasta Bakımında Klinik Stratejilere, Müdahalelere, Tedavilere veya Tanısal Testlere Öneri Sınıfı ve Kanıt Düzeyi Uygulanması (Aralık 2024 Güncelliği ile)
| Öneri Sınıfı (Gücü) – Class (Strength) of Recommendation | ||
|---|---|---|
| Sınıf (COR) | Fayda / Risk | Öneri için kullanılabilecek ifadeler |
| 1 (Güçlü) | Fayda >>> Risk | • Önerilir / yapılmalıdır / uygulanmalıdır. • Endikedir, kullanışlıdır, etkilidir, faydalıdır. • Karşılaştırmalı ifadeler: – Tedavi/strateji A, tedavi B’ye tercih edilir. – Tedavi A, tedavi B yerine seçilmelidir. |
| 2a (Orta) | Fayda >> Risk | • Uygun / makul kabul edilebilir. • Faydalı / etkili / yararlı olabilir. • Karşılaştırmalı ifadeler: – Tedavi/strateji A muhtemelen tedavi B’ye tercih edilmelidir. – Tedavi A’nın tedavi B’ye göre seçilmesi makuldür. |
| 2b (Zayıf) | Fayda > Risk | • Uygun olabilir / makul olabilir. • Düşünülebilir. • Kullanışlılığı / etkililiği belirsiz, net değil veya iyi ortaya konmamıştır. |
| 3 (Fayda Yok) | Fayda = Risk | • Önerilmez. • Endike değildir, kullanışlı / etkili / faydalı değildir. • Uygulanmamalı / yapılmamalıdır. |
| 3 (Zararlı) | Risk > Fayda | • Potansiyel olarak zararlıdır. • Zarar verir / ek morbidite veya mortalite ile ilişkilidir. • Uygulanmamalı / yapılmamalıdır. |
| Kanıt Düzeyi – Level (Quality) of Evidence | |
|---|---|
| LOE | Açıklama |
| A | Birden fazla yüksek kalitede randomize kontrollü çalışma (RCT) veya bu çalışmaların yüksek kalitede meta-analizleri; ya da yüksek kalitede kayıt çalışmalarınca desteklenen en az bir RCT. |
| B-R | En az bir randomize kontrollü çalışmadan elde edilen orta kalitede kanıtlar veya bu RCT’lerin orta kalitede meta-analizleri. |
| B-NR | İyi tasarlanmış ve iyi yürütülmüş randomize olmayan çalışmalar, gözlemsel çalışmalar veya kayıt verilerinden elde edilen orta kalitede kanıtlar; bu çalışmaların meta-analizleri. |
| C-LD | Tasarım veya yürütüm sınırlılıkları olan randomize ya da randomize olmayan çalışmalar; sınırlı gözlemsel/kayıt verileri; insanlarda yapılan fizyolojik veya mekanistik çalışmalar. |
| C-EO | Klinik deneyime dayalı uzman görüşü veya uzmanlar arasında sağlanan fikir birliği ile oluşturulan öneriler. |
COR ve LOE birbirinden bağımsız olarak belirlenir (herhangi bir COR, herhangi bir LOE ile eşleştirilebilir).
LOE C’ye sahip bir öneri, o önerinin zayıf olduğu anlamına gelmez. Kılavuzlarda ele alınan birçok önemli klinik soru, klinik çalışmalara uygun değildir. RCT’ler mevcut olmasa bile, belirli bir testin veya tedavinin faydalı ya da etkili olduğuna dair çok net bir klinik görüş birliği olabilir.
* Müdahalenin sonucu veya çıktısı belirtilmiş olmalıdır (klinik bir sonucun iyileşmesi, tanısal doğruluğun artması veya prognostik bilginin artması gibi).
† Karşılaştırmalı etkinlik önerileri için (COR 1 ve 2a; yalnızca LOE A ve B), karşılaştırıcı fiillerin kullanımını destekleyen çalışmaların, değerlendirilen tedaviler veya stratejiler arasında doğrudan karşılaştırmalar içermesi gerekir.
‡ Kaliteyi değerlendirme yöntemi gelişmektedir; buna yaygın kullanılan, tercihen doğrulanmış standart kanıt derecelendirme araçlarının uygulanması ve sistematik derlemeler için bir Kanıt İnceleme Komitesinin (Evidence Review Committee) dahil edilmesi örnek verilebilir.
Kısaltmalar:
COR: Öneri Sınıfı (Class of Recommendation)
EO: Uzman Görüşü (Expert Opinion)
LD: Sınırlı Veri (Limited Data)
LOE: Kanıt Düzeyi (Level of Evidence)
NR: Randomize olmayan (Nonrandomized)
R: Randomize edilmiş (Randomized)
RCT: Randomize kontrollü çalışma (Randomized Controlled Trial)
