Pnömonili hastalarda hastaneye yatış kararını vermek, mortalite riskini değerlendirmek ve ampirik antibiyotik tedavisini yönlendirmek için geliştirilen basit ve hızlı bir klinik skorlama sistemidir. Özellikle toplum kökenli pnömoni (TKP) olgularında, etken patojen çoğu zaman saptanamamakta ve tanı için süre gerekebilmektedir. Bu nedenle klinik kararlar, genellikle ampirik tedaviye ve klinik risk sınıflamasına dayandırılır.
Neden Önemlidir?
-
Gelişmiş laboratuvar olanaklarına rağmen, TKP olgularının yaklaşık %50’sinde etken belirlenemez.
-
Etken belirlenmiş olsa bile, sonuçlar zaman alabilir.
-
Bu nedenle doğru ampirik antibiyotik seçimi ve hastaneye yatış gerekliliği kritik klinik kararlardır.
- CURB-65 ve PSI skorları, bu karar sürecinde hekime rehberlik eder.
CURB-65 Skorlama Kriterleri
 Confusion (Konfüzyon) |
1 |
| Üre > 7 mmol/L (20 mg/dL) |
1 |
| Solunum Hızı ≥ 30/dk |
1 |
| TA < 90 mmHg sistolik veya ≤ 60 mmHg diyastolik |
1 |
| Yaş ≥ 65 |
1 |
Skor ve Klinik Yaklaşım
| Toplam Skor: 0 Mortalite Riski: %0.7 |
✅ Ayaktan tedavi önerilir |
| Toplam Skor: 1 Mortalite Riski: %1.5 |
✅ Genellikle ayaktan tedavi |
| Toplam Skor: 2 Mortalite Riski: ≥ %9 |
Hastaneye yatış önerilir |
| Toplam Skor: 3 Mortalite Riski: %14.5 |
Yatış gerekli, yoğun bakım düşünülebilir |
| Toplam Skor: 4–5 Mortalite Riski: %27.8 |
Yoğun bakım şartlarında değerlendirme gerekir |
Özellikler ve Avantajlar
-
Birinci basamakta bile kolayca uygulanabilir.
-
Yalnızca temel klinik bulgular ve basit laboratuvar tetkikleri (üre) ile hesaplanır.
-
Özellikle mortalite riski yüksek olanları ayırt etmede kullanışlıdır.
-
PSI skoru kadar detaylı değildir ama daha pratiktir.
Klinik Pratikte Notlar
-
Hafif semptomları olan, genç ve komorbiditesi olmayan hastalarda skor 0–1 ise ayaktan tedavi uygundur.
-
≥2 puan alan hastalar için hastane yatışı düşünülmelidir.
-
Üre düzeyinin bilinmediği durumlarda CRB-65 kullanılabilir (üre kriteri hariç tutulur).
