Hidrosel Acil Yaklaşım

0
2481

Hidrosel terimi, Yunanca hydro; su ve cele; tümör kelimelerinden gelir. Halk arasında su fıtığı olarak da bilinen hidrosel, testis ve spermatik kordu doğrudan çevreleyen, tunika vajinalisin parietal ve visseral tabakaları arasında normalden daha fazla peritoneal sıvının birikmesidir. Doğuştan veya sonradan olabilir.

blank

blank

Hidrosel, testisin iki tunika vajinalisi tabakası arasında anormal seröz sıvı toplanmasıdır.  Doğuştan (konjenital) veya sonradan enfeksiyona, travmaya veya kansere bağlı olabilir.

blank

Hidroseller iki tipe ayrılır:

Primer Hidrosel:
Spermatik kordun processus vaginalis’i termde veya doğumdan sonraki 1-2 yıl içinde birleşerek karın ve skrotum arasındaki iletişimi ortadan kaldırır. Bununla birlikte, distal kısım, tunika vajinalis testisi kapladığı ve içindeki sıvı birikiminin hidrosel oluşumuna yol açabileceği potansiyel bir boşluk yarattığı için açık kalır. Processus vaginalis’in obliterasyon yerine bağlı olarak dört tip primer hidrosel vardır.
1. Konjenital Hidrosel: Processus  vaginalis’in açık olduğu ve periton boşluğu ile iletişim kurduğu zaman oluşur. Bu iletişim, periton sıvısının hareketine izin verir, ancak karın içi içeriğin fıtıklaşmasına izin vermeyecek kadar küçüktür.
 Anne karnında erken dönemlerde testisler böbreklerle aynı seviyededir. Gelişim sırasında çocuk, anne karnında büyüdükçe testisler de aşağı inmeye başlarlar. Son  trimesterda inguinal kanaldan geçerek skrotuma normal bulundukları yere inerler. Hidrosel bu iniş sırasında processus vaginalis’in kapanma anormallikten kaynaklanır.
2. İnfantil  Hidrosel: Bu durumda processus vaginalis derin inguinal halka seviyesinde oblitere olur. Ancak bunun distalindeki kısım açık kalır ve sıvı birikmesine izin verir.
3. Kordonun Kistlenmiş Hidroseli: Kordon kisti olarakta bilinir. Proksimal ve distal prosesus vajinalisin hem proksimal hem de distal kısımları oblitere olurken, merkezi kısım açık kalır ve içinde sıvı birikir.
4. Vajinal Hidrosel:  Processus vaginalis sadece testislerin çevresinde açık kalır ve sıvı biriktikçe testisleri ele gelmez hale getirir.
Sekonder Hidrosel:
Genellikle enfeksiyon (epididimit, filariasis, epididim tüberkülozu, sifiliz), travma, varikosel operasyonuna sekonder veya malignite gibi altta yatan bir durumun bir sonucu olarak ortaya çıkar.
blank
Hidroselin gelişebileceği dört temel mekanizma vardır. Bunlar aşağıda belirtilmiştir: 1. Patent süreçleri vajinalis (konjenital) yoluyla periton boşluğu ile bağlantı.
2. Aşırı sıvı üretimi (ikincil hidrosel).
3. Sıvının kusurlu emilimi.
4. Filaryal hidrosellerde olduğu gibi skrotal yapıların lenfatik drenajına müdahale.
 Çocuklarda, peritoneal sıvının skrotuma akmasına izin veren processus vaginalis’in açıklığı hidroselin ana nedenidir.
blank

Doğumda, term erkek bebeklerin yaklaşık %80-90’ı patent prosesus vajinalise sahiptir. Bu rakam, iki yaşında %25-40’a ve sonrasında istikrarlı bir şekilde azalır. Yetişkin otopsi verilerinde processus vaginalis’in %20 civarında açık kalma eğiliminde olduğunu göşterilmiştir. Ancak bunların sadece %6’sında yenidoğan döneminde ve sonrasında klinik olarak semptom verir. Hidroselin risk faktörleri arasında makat geliş, düşük doğum ağırlığı ve gestasyonel progestin kullanımı yer alır. Normal olarak sağ testis sol testise göre daha geç iner ve sağ kanal daha geç kapanır. Bu yüzden sağ tarafta fıtık, hidrosel ve inmemiş testis biraz daha fazla görülür. %10-20 oranında her iki tarafta birden olur.

blank

Öykü temel alınarak tanı konulabilir; fizik muayene ve skrotum transillüminasyonu, olguların çoğunda tanı konulmasını sağlar. Eğer skrotum içindeki bir kitle ile
ilgili şüphe varsa, skrotal ultrason ve skrotal doppler ultrason yapılmalıdır ve bu inceleme skrotum içi lezyonları saptama duyarlılığı neredeyse %100’dür.

blank

Ayrıca epididimit, testis torsiyonu veya testis tümörü gibi altta yatan diğer hastalılar da değerlendirebilirler.

blank

blank

  • İnguinal Herni

İnguinal (kasık fıtığı) hernide şişliğe bastırınca şişlik içindeki karın içi oluşumlar kolayca karın içine geçerler ve şişlik kaybolur. Çocuk ıkınınca da tekrar şişer. Fakat hidroselde kanalın açıklığı dar olduğu için şişlik yavaş yavaş artar ve yavaş yavaş azalır. Bu kasık fıtığı ile hidroselin arasındaki en kolay ayırma yöntemidir.

blank

blank

Hidroselli hastaların çoğu ağrısız skrotal şişlikle başvururlar. Fizik muayene ile tanı %90 oranında konabilir. Hidrosel hastanın pozisyonuna göre karın içine doğru azalma eğilimi gösterdiğinden hasta hem sırt üstü hem de dik pozisyonda muayene edilmelidir. Kasıkta ve skrotumda şişlik gözle görülür, elle hissedilir. Şişlik içi su dolu bir balon gibidir yarı saydamdır, düzgündür ve çoğunlukla hassas değildir. Hidroselde bir ışık kaynağı ile skrotuma tutulursa sıvı ışığı geçirdiği için parlak bir refle alınır. Böylece kitlenin içinde sıvı olduğu anlaşılır ve hidrosel tanısı konabilir. Bu yönteme transilluminasyon denir. %100 güvenilir bir test değildir, boğulmuş fıtıklarda sıkışmış ince bağırsaklar aynı bulguyu verebilir.

blank

blank

Tanı sonrası hastaya poliklinik takip önerilir. Aciliyet içermez.

blank

Bebeklerin çoğunluğunda, ilk 12-24 aylık dönemde hidroselin cerrahi tedavisi endike değildir, çünkü hidroselin kendiliğinden geçme eğilimi vardır. Cerrahi tedavi komplike veya semptomatik hale geldiğinde veya Eşzamanlı inguinal herni ya da altta yatan
testiküler patoloji şüphesi varsa, erken cerrahi girişim endikedir.
blank
  • Enfeksiyon
  • Piyosel
  • Hematosel
  • Testislerin atrofisi
  • Kısırlık

Klinik olarak hidrosel basınç ve ısı etkisi ile testislere, epididime ve kasık kanalı içindeki oluşumlara zarar verebilir. Bunlardan daha da önemlisi basınç ve karın içinden gelen sıvının yüksek ısı etkisi testis ve spermlere zarar verebilir. Testisler küçülebilir, sperm yapımı ve yapılan spermlerin olgunlaşması bozulabilir.

blank

Bebeklerdeki hidroseller kendiliğinden düzelme eğiliminde olsalar da yakından takip edilmeleri gerekir. Bu konuda anne babalar hayati bir rol oynamaktadır. Bu tür hidroseller iki yaşından sonra da devam ederse, tedavisi için bir cerraha başvurulmalıdır. Ebeveyn kaygısı yaygındır, bu nedenle uygun şekilde danışmanlık almaları gerekmektedir.

blank

  • https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559125/
  • https://www.uroturk.org.tr/urolojiData/Document/1352014152946-PediatricUrology.pdf
  • https://www.erdalturk.com.tr/cocuklarda-hidrosel-su-fitigi
  • https://dreminozbek.com/hidrosel-nedir-nedenleri-ve-tedavisi/

blank

Akut Skrotum Acil Yaklaşım

Yorum yap

Lütfen yorumunuzu yazınız!
Lütfen isminizi buraya giriniz