Asıl kullanım amacı analjezi olan haşhaş ve afyondan elde edilen opioidler (opiyat) gelişmiş ülkelerde, kötüye kullanım ve bağımlılığın en sık nedenidir. Bağımlılığa en sık eşlik eden opioid türü ise eroindir. Doğal yollarla elde edilebilecekleri gibi semi-sentetik yada sentetik olarak da elde edilebilmektedirler. Eroin dışındaki opioidlere bağımlılık en sık olarak, tıbbi bir tedavinin seyri esnasında bağımlı hale gelen kişilerde ve bu tip ilaçlara kolaylıkla ulaşabilen sağlık çalışanlarında görülür. Opioidler beyinde Mü, Kappa, Sigma ve Delta opioid reseptörleri üzerine etkili olurlar. Tıbbi olarak analjezi ve hafif sedasyon amacıyla kullanılsa da güçlü ve ciddi yan etkileri mevcuttur. Respiratuar arrest, konvülsiyon, apne, hipotansiyon, öfori ve bağımlılık gibi hayatı tehdit edebilecek ciddi yan etkileri mevcuttur.
| Opioidler | |
| Doğal Opioidler | Morfin, kodein |
| Semi-sentetik opioidler | Eroin (Diamorfin), oksikodon ve hidromorfin |
| Sentetik opioidler | Petidin, fentanil, tramazol, metadon |
AHA 2020 Kılavuzu Özel Durumlarda Hasta Yönetimi
AHA 2020 Kılavuzu Özel Durumlarda Hasta Yönetimi bölümünde aşırı (overdoz) opioid kullanımına bağlı ölümlerde artış gösterildiği belirtilmiş; bu konuda iki yeni öneride bulunulmuştur:
- Öneri: Opioid ilişkili acil durumlarda naloksonun kanıtlanmış bir üstünlüğü olmadığı için naloksona yanıt beklenirken acil yanıt sisteminin aktivasyonunun ertelenmemesi gerektiği (c1, KD E-O)
- Öneri: Kurtarıcı yüksek kaliteli CPR’ a öncelik vermeli (c1, KD E-O).
Bu kılavuzda standart resusitasyon uygulamaları ön plana çıkmış gibi görünmekte; nalokson uygulaması biraz geri plana itilmiş gibi.. Uygulama yüksek kaliteli CPR (kompresyon-ventilasyon) odaklı nalokson uygulaması şeklinde yorumlanabilir.
