Yılan ısırıkları çoğunlukla insan ile yılanın aniden karşılaşması sonucu ortaya çıkar. Yılan, kendini tehlikede hissedip kaçacak alan bulamadığında savunma içgüdüsüyle saldırabilir. Türkiye’de yılan ısırıkları genellikle kırsal bölgelerde, özellikle tarlada çalışan çiftçiler veya evlerinin bahçesinde bulunan kişiler arasında görülmektedir. Bu alanlar, yılanların doğal yaşam alanı ile iç içe olduğundan risk daha yüksektir. Acil serviste yılan ısırmalarına yaklaşımı daha önce ayrıntılı olarak ele almıştık. İlgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Vakasıyla yazımızın oluşmasına katkı sağlayan Ortopedi Asistanı Dr. Sezgin Alçelik’e teşekkür ederiz.
Bu yazımızda ise sizlerden gelen vakalardan birini paylaşarak, yılan ısırması sonrası acil servise başvuran bir hastamızın hikâyesini ele alacağız.
Vaka Sunumu: Yılan Isırması
Hasta Bilgileri
-
Yaş: 65
-
Cinsiyet: Erkek
Öykü
Hasta, akşam saat 18.00 sularında tarlada ot biçerken sağ el 5. parmak orta falanks hizasından yılan tarafından ısırılmış. Yılanı engerek yılanı olarak tarif ediyor. İlk olarak ilçe devlet hastanesine başvuran hasta, buradan 3. basamak bir eğitim ve araştırma hastanesine sevk edilmiş.
Özgeçmiş
-
Özgeçmişinde özellik yok.
-
Düzenli kullandığı ilaç bulunmuyor.
Hastanemize Başvuru Anı
Genel Durum ve Bilinç
-
Genel durum: İyi
-
Bilinç: Açık, oryante, koopere
Vital Bulgular
-
Tansiyon Arteryel: 140/85 mmHg
-
Nabız: 90 atım/dk
-
Solunum Sayısı: 14/dk
-
Vücut Sıcaklığı: 36,0 °C
Fizik Muayene
-
Sağ Üst Ekstremite:
-
Sağ el 5. parmakta, iki diş izi ile uyumlu ısırık izi mevcut.
-
Isırık bölgesinde ödem, kahverengi–siyaha yakın renkte bül oluşumu gözleniyor.
-
Ödem, 5. parmaktan el sırtına doğru yayılan ve ilerleme gösteren karakterde.
-
-
Diğer Sistem Muayeneleri: Olağan.
Laboratuvar
İlk başvuru laboratuvar tetkikleri
- Hemeogram
- Biyokimya,
- Kardiyak enzimler
- İNR
doğal sınırlarda.
EKG
-
Normal sinüs ritmi, patolojik bulgu saptanmadı.
Değerlendirme
Hastanın sağ elinde ilerleyen ödem, bölgede bül ve ekimoz saptandı. Bu bulgularla hasta Evre 3 yılan ısırığı olarak değerlendirildi.
Evre 3 Olarak Değerlendirilme Nedeni
Yılan ısırıkları klinik olarak lokal bulgulara göre evrelendirilir:
-
Evre 1: Sadece ısırık izi, hafif ağrı ve sınırlı ödem.
-
Evre 2: Isırık bölgesinde belirgin ödem, eritem, ağrı; ödemin komşu ekleme doğru ilerlemesi.
-
Evre 3: Yaygın ve ilerleyen ödemin parmaklardan ele/sırta veya ekstremiteye doğru yayılması, bül oluşumu, ekimoz ve nekroz gelişmesi.
-
Evre 4: Tüm ekstremiteyi tutan masif ödem, ciddi doku nekrozu, sistemik bulgular (hipotansiyon, koagülopati, organ yetmezliği).
Bu hastada:
-
Ödemin 5. parmaktan el sırtına ilerlemesi,
-
Bül oluşumu,
-
Ekimoz varlığı
nedeniyle hasta Evre 3 envenomasyon olarak kabul edildi.
TANI
Yılan ısırması konusunun daha detaylı anlatımı için tıklayınız.
TEDAVİ
Hastaya acil serviste yara yeri temizliği yapıldı ve tetanoz profilaksisi uygulandıktan sonra aşağıdaki tedavi sırasıyla verildi:
-
Prednol 80 mg IV
-
Avil 1 amp IV
-
Antivenom:
-
1 ampul, 100 cc serum fizyolojik içinde 30 dakikada infüze edildi.
-
Ardından 1 ampul daha aynı şekilde uygulandı.
-
Kullanılan preparat: T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından sağlanan polivalan yılan antivenomu.
-
Takip
-
Tedavi sırasında alerjik reaksiyon veya anafilaksiye ait bulgu izlenmedi.
-
Hastanın vital bulguları stabil seyretti.
-
Hasta takip ve yatış amacıyla Dahiliye kliniğine danışıldı.
-
Ödemin ilerlemesi ve buna bağlı gelişebilecek kompartman sendromu açısından Ortopedi kliniği görüşü alındı.
-
Eldeki ödemin artması ve kompartman sendromu şüphesi üzerine hasta Ortopedi tarafından acil ameliyata alındı ve sinir ve damar basılarını azaltmak amacıyla uygun fasyotomi uygulandı.
Ameliyat Sonrası Süreç ve Taburculuk
-
Hasta ameliyat sonrası servislerde ve yoğun bakımda yer olmaması nedeniyle acil serviste takibe alındı.
-
Takibi sırasında yapılan EKG’de ventriküler erken atımlar (VES) izlendi. Bunun üzerine Kardiyoloji kliniğine danışıldı ve takip önerildi.
-
Daha sonra Ortopedi servisinde yatış yeri açıldı ve hasta servise yatırıldı.
-
1 haftalık ortopedi servisi takibinin ardından hasta şifa ile taburcu edildi.
SONUÇ
Ülkemizde zehirli yılan olarak tanımlanan 10 türden 9 tanesi engerek yılanı ailesindendir. Özellikle endemik bölgelerde halkın bilinçlendirilmesi ve ısırıklarda semptomların yakın takip edilmesi, hızlı antivenom uygulaması açısından büyük önem taşır. Endemik bölgelerde, özellikle yaz aylarında, hastanelerde antivenom bulundurulması ya da temin edilmesi için ön hazırlık yapılmalıdır.
KAYNAKLAR
