Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
Bu içeriğin kilidini açmak için lütfen abone olun.
rombolitik tedavi, vücutta oluşan kan pıhtılarını çözerek damar açıklığını sağlamaya yönelik bir yöntemdir. Fibrinolitik sistemin fizyolojisi temel alınarak geliştirilmiş ilaçlar IV yolla verilir. Özellikle hayatı tehdit eden durumlarda (örneğin STEMI, masif pulmoner emboli, inme) kullanılarak morbidite ve mortaliteyi azaltır.
Trombolitik İlaç Jenerasyonları
1. Kuşak (Bakteriyel kaynaklı – yüksek antijenite, düşük maliyet)
-
Streptokinaz
-
Anistreplaz
-
Ürokinaz
✅ Avantaj: Ucuz
⚠️ Dezavantaj: Antijenik – alerji ve ateş riski yüksek
2. Kuşak (Rekombinant – spesifik, kısa yarı ömür)
-
Alteplaz (tPA)
✅ Daha az antijenik
⚠️ Kısa yarı ömür – sürekli infüzyon gerekebilir
3. Kuşak (Modifiye tPA – uzun etkili, daha az yan etki)
-
Reteplaz
-
Tenekteplaz
-
Lanoteplaz
-
Monteplaz
-
Pamiteplaz
-
Stafilokinaz
✅ Uzun yarı ömür, tek doz verilebilir
⚠️ Maliyet yüksek
Acil serviste en çok kullanılan alteplazın pratik kullanımı
Endikasyonlar
- AKS
- Pulmoner Emboli
- SVO
- Kardiyak arrest
- Periferik Arter Hastalığı/DVT
- Santral Retinal Arter Tıkanıklığı
- Kalıcı Katater Tıkanıklığı
- Paroksismal Nokturnal Hemoglobinüri
- İntraplevral (ampiyem, parapnömonik efüzyon)
- tPA toz şeklinde viyallerdir ve çok dikkatli şekilde verilmeden hemen önce hazırlanmalıdır.
- Hem tPA hem de steril su içeren viyaller hiç sarsmadan ve dik tutarak başparmak ile döndürerek açılır.
- Viyallerin lastik kapaklarıalkollü bezle silinir.
- Transfer kanülünün poşeti açılır. Kapağı çıkarılır. Bu steril olduğu için ek temizleme gerekmemektedir.
- Steril su şişesini bu aşamada dengeli bir yüzeyde dik olarak tutmak gerekir. Doğrudan yukarıdan, kauçuk tıpayı, transfer kanülü ile tıpa merkezinden dikey olarak yavaşça ancak sıkıca bükmeden basarak delmek gerekir.
- Steril su şişesi ve aktarma kanülü iki yan kanat kullanarak el ile sabit tutulur. Transfer kanülünün üstündeki kalan kapak çıkarılır.
- Steril su şişesi ve aktarma kanülü iki yan kanadı kullanarak bir el ile sabit tutulur. Flakon, aktarma kanülünün üzerinde tPA kuru tozunu içeren viyali tutarak aktarma kanülünün ucu durdurucunun tam ortasına yerleştirilir. tPA içeren viyal doğrudan yukarıda olan kanaldan transfer kanülüne doğru itilir, kauçuk tıpa dikey olarak delinir ve hiç bükmeden yavaşça hafifçe sıkılır.
- İki tüp ters çevrilir ve suyun tamamen kuru maddeye boşalması beklenir.
- Boş su şişesi, transfer kanülü ile birlikte çıkarılır ve sonra atılır.
- Sulandırılmış tPA flakonu alınır, kalan tozu çözmek için yavaşça döndürülür, ancak asla sallanmaz ve köpürtülmez. Kabarcıklar varsa, çözülüp kaybolması için birkaç dakika hareket ettirmeden bırakmak lazım gelir.
- Çözelti 1 mg/mL tPA içerir. Rengi berrak veya hafif sarı olup, herhangi bir partikül içermediği kontrol edilir. Bir iğne ve bir şırınga kullanarak gereken miktarı çekilir. Sızıntıyı önlemek için nakil kanülündeki delinme olarak kullanılmaz ise iyi olur. İlaç hazırlanınca ivedilikle kullanılmalıdır. Kullanılmayan kısım imha edilmelidir.
Akut Koroner Sendrom Fibrinolitik Alteplaz Uygulama Akıl Kartı
