K vitamini (Konakion®) K vitamini eksikliğinden kaynaklanan (K vit antagosti:Varfarin:Coumadin) pıhtılaşma bozukluğuna bağlı kanamayı yönetmek ve tedavi etmek için kullanılan K1 vitamini analoğudur. Ticari olarak yapılmış suda eriyen kimyasal formları fillokinon (phylloquinone) veya fitomenadion (phytonadione) olarak da adlandırılır.
Etki Başlangıcı: 1-2 dk
Etki süresi: 2 saat
Yarılanma Ömrü (t½): 125 dk
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: İdrar, dışkı
Konakion® MM 10 mg/1ml çözelti: 1 ml içerisnde 10mg K1 vitamini (fitomenadion) içerir ve yetişkin formudur.
Konakion® MM 2 mg/0.2 ml pediatrik çözelti: 0.2 mL içerisinde, 2 mg K1 vitamini (fitomenadion) içerir ve pediatrik formdur.
K vitamini, vücuttaki pıhtılaşma yollarını etkileyen yağda çözünen bir vitamindir. K vitamini gıdalarda bulunur ve bir diyet takviyesi olabilir. FII, FVII, FIX, FX ve protein S, protein C ve protein Z karaciğerde sentezlenen serin proteaz yapısında proteinler olup aktif hale gelebilmeleri için yapılarında bulunan glutamik asit rezidülerinin γ-karboksilaz enzimi ile karboksillenerek γ-karboksiglutamata dönüştürülmesi gereklidir. K vitamini karaciğerde pıhtılaşma faktörlerinin oluşumu üzerinde etkili olan bu γ-karboksilaz enziminin bir kofaktörüdür. K vitamini karboksilasyonu süreci, pıhtılaşma faktörlerinin kalsiyum iyonlarını bağlamasına izin verir, bu da kademeli yolları daha da kolaylaştırır. Bu faktörler aktif hale gelir.
K vitamini eksikliği, kanama ile ilgili sorunlara yol açan pıhtılaşma sürecini bozar. K vitaminine bağlı pıhtılaşma faktörü eksikliklerinde belirti ve bulguların çeşitliliği ve ortaya çıkış zamanı eksik olan faktörlerin düzeyi ile doğru orantılı olarak değişkenlik gösterir. İlaç kullanımı (varfarin, antibiyotik, antikonvülzan, v.b.), karaciğer yetersizliği, tıkanma sarılığı, malabzorpsiyon gibi durumlar K vitamin yetersizliğine yol açar ve bu hastalarda kanama eğilimi artar. Son araştırmalar, K vitamini eksikliğini osteoporoz ve kistik fibroz ile ilişkilendirmiştir. K vitamini antagonist ilaçlar coumadinde olduğu gibi bu faktörlerin oluşumu engeller ve trombüs oluşumunu engellemiş olur.
- Yenidoğan K Vitamini Eksiğine Bağlı Kanama veya profilaksi
- K vitamine bağlı antikoagülan ilaçlara (coumadin:kumadin) bağlı INR uzaması veya kanama veya profilaksi
K vitamini kullanımı yenidoğanlarda, kalıtsal hipoprotrombinemisi olan hastalarda, böbrek yetmezliği olan hastalarda, heparinlere bağlı aşırı antikoagülasyon vakalarında ve K vitaminine aşırı duyarlılığı olan hastalarda dikkatli olunmasını gerektirir.
Konakinon endikasyona bağlı olarak, intramüsküler veya intravenöz enjeksiyon veya
ağızdan (oral) uygulanabilir. K vitamini preparatlarının oral, IM ve IV formaları mevcuttur.
Yetişkin
Kumadin (coumadin) tipi antikoagülan ilaçlar ile antidot tedavisi
Oral Tedavi: Oral K vitamini takviyesi için tercih edilen seçenek K1 vitaminidir. Önerilen doz 1 ila 2 mg’dır. Şiddetli koagülopati durumlarında (yani yüksek INR), 5 ila 10 mg’lık bir oral doz uygulanabilir. Maksimum oral doz 25 mg’dır. Oral K vitamini 24 saatte INR’yi düşürür.
İM/İV Tedavi: Ülkemizde K vitamininin yalnızca IV formları 2mg, 10mg ve 20mg ‘lık ampuller şeklinde mevcuttur.
Konakion MM ampul 10 mg/1ml
- 100 cc %5 dekstroz veya %0,9 sodyum klorür içerisinde 10 mg-20 mg şeklinde (dakikada 1 miligramdan fazla olmayan) 10-30 dakika içerisinde infüzyon şeklinde verilir. IV form yavaş infüzyon şeklinde verilmelidir, ciddi anaflaksi riski mevcuttur. Etki genellikle intravenöz bir dozun uygulanmasından 2 ila 4 saat sonra ortaya çıkar ve 2-12 saatte INR’yi düşürür. İntravenöz uygulama için maksimum etki 6 ila 12 saattir.
Pediatrik
K1 vitamini eksikliğinden kaynaklanan kanamaların önlenmesi:
KONAKION MM 2 mg/0.2 ml pediatrik çözelti
Bebeklerde profilaksi:
İM Tedavi: Doğum sırasında veya doğumdan hemen sonra kas içine (IM) tek bir enjeksiyon (1 mg) yapılır.
Oral Tedavi: Doğumdan hemen sonra ilk doz 2 mg ağızdan (oral) verilir.
Sonra doğumdan 4 ila 7 gün sonra ikinci doz (2 mg) ve 1 ay sonrasında üçüncü doz (2 mg) takip eder. Uygulama şu şekildedir. Ampul kırılarak açıldıktan sonra, şırınga üzerindeki işarete (0,2 ml = 2 mg K vitamini) gelinceyedek 0,2 ml çözelti oral şırıngaya çekilir. Ardından piston itilerek şırınganın içeriği bebeğin ağzına boşaltılır.
İV Tedavi: 100 cc %5 dekstroz veya %0,9 sodyum klorür içerisinde 1mg İV (dakikada 1 miligramdan fazla olmayan) 10 – 30 dakika içerisinde infüzyon şeklinde verilir.
| K1 Vitamini Eksikliğinden Kaynaklanan Kanamaların Önlenmesi İçin | ||
| Bebeğin Ağırlığı | Doğum Sırasındaki K1 Vitamini Dozu | Enjeksiyon hacmi |
| 1 kg | 0,4 mg | 0,04 ml |
| 1,5 kg | 0,6 mg | 0,06 ml |
| 2 kg | 0,8 mg | 0,08 ml |
| 2,5 kg | 1 mg | 0,1 ml |
| 2,5 kg üstü | 1 mg | 0,1 ml |
Emzirilen yenidoğan bebeklerde ek oral dozlar önerilmektedir ancak bu ek dozlar için güvenlik ve etkililik verileri sınırlıdır.
İzlem
K vitamini uygulamasının veya düzeylerinin izlenmesi genellikle protrombin zamanı (PT) ve INR aracılığıyladır.
K vitamini plasentadan geçer. Antikonvülzan ilaç kullanan hamile kadınların doğumdan iki hafta önce K vitamini almaları önerilir.
Anne sütüne geçer.
Çoğunlukla vitamin K1 deri enjeksiyonlarına bağlı lokal aşırı duyarlılık reaksiyonları da oluşabilir. Vitamin K1’in IV uygulama ile bronkospazm ve kardiyak arrest ile ilişkili olduğu belgelenmiştir. K vitamininin oral formu için ciddi reaksiyonlar bildirilmemiştir.
Aşırı K vitamini alımının insan vücudu üzerinde toksik etkileri olduğunu gösteren yeterli kanıt yoktur. Yüksek dozlarda K1 vitamini veya K2 vitamini ile ilişkili bilinen bir toksisite yoktur. Ancak yüksek doz suda eriyen vitamin K3 (menadion) tüketiminde oksidatif hasar, alyuvar kırılganlığı ve methemoglobin gelişebilir. Bu yüzden sentetik K3 vitamini çok zehirlidir ve sonuç olarak, yutulması karaciğer hücrelerinde alerjik reaksiyonlara, hemolitik anemiye ve sitotoksisiteye neden olabileceğinden Amerika Birleşik Devletleri’nde tezgah üstü satışları yasaklanmıştır.
- KONAKION verilmesinden 2 ila 6 saat sonra kanındaki pıhtılaşma faktörlerinin seviyelerini kontrol edelebilir.
- K vitamini IV yol ile uygulandığında anaflaktik reaksiyonlara yol açabileceğinden rutin kullanımı önerilmez.
- İV formun gereklilik halinde (hayatı tehdit eden kanamalar) yavaş infüzyon halinde verilmesi önerilir(10-30dk). K vitamini yaklaşık 16 saat içerisinde etki göstereceğinden INR değerinin hızlı düşürülmesi gereken durumlarda TDP ve protrombin kompleksi konsantrelerinden yararlanılır.
- Varfarin etkisinin geri döndürülmesi için kullanılan diğer ajanlar :Protrombin kompleks konsantresi (PCC)(Cofact), PCC yokluğunda taze donmuş plazma.
- Konakion MM ampul 10 mg/1ml
- Konakion MM ampul 2mg/0.2 ml (Pediatrik)
- Libavit-K ampul 20mg/2ml
- Vi-Plex K ampul 10/1ml
- Vi-Plex K ampul 20mg/2ml
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551578/
- http://www.thd.org.tr/thdData/Books/650/bolum-x-k-vitaminine-bagli-faktorlerin-birlikte-eksikligi.pdf
- https://www.ilacrehberi.com/v/konakion-mm-2-02-ml-5-ampul-9059/kt/
- https://go.drugbank.com/drugs/DB01022
- https://titck.gov.tr/storage/Archive/2019/kubKtAttachments/SUNULAN%20KT.pdf_b9ff41c7-4d87-4267-b8d4-2236bd7b092b.pdf
- https://tatd.org.tr/toksikoloji/2017/06/23/warfarin-toksisitesi-ve-genel yaklasim
- https://acilci.net/antidotlara-hizli-bakis-k-vitamini/
