Peptik ülser; gastrointestinal kanalda genellikle mide ve proksimal duodenumda görülen, asit ve pepsin içeren mide salgısı ile temas eden mukozadan başlayan ve en az muskularis mukozayı da içine alan, sınırları belli doku kaybı ile karakterize akut veya kronik bir
inflamsyondur.
- H. Pylori Varlığı (sık)
- NSAİ İlaç Kullanımı (sık)
- Diğer İlaçlar
- Zollinger-Ellison sendromu
- Maligniteler
- Stres
- Akut hastalık
- Yanıklar
- Kafa travması
- Emosyonel durum
- Viral enfeksiyonlar
- Venöz yetmezlik
- Radyasyon tedavisi
- Crohn hastalığı
- Kemoterapi
Peptik ülserin oluştuğu bölgeye göre farklı klinik bulgular verebilirler. Peptik ülserlerin %70 i asemptomatik seyredebilir. Fakat asemptomatik seyreden hastaların da kanama ya da perforasyon gibi ciddi bir komplikasyon semptomuyla başvurabileceği unutulmamalıdır. Semptomatik hastalarda es sık üst karın ağrısı semptomdur.
- Karın Ağrısı
- Karında şişkinlik hissi
- Mide bulantısı, kusma
Peptik ülser tedavisinde öncelikle etiyolojide yer alan nedenlerden uzaklaşmak gerekir. Kişinin uyku düzenini sağlaması ve diyetine özen göstermesi hem koruyuculuk açısından hem de tedavinin etkin şekilde devam etmesi açısından önemlidir. Medikal tedavide; mide mukozasının kendisini yenilemesine olanak sağlamak için mide asit salınımını önleyen ve nötralize eden ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar;
- H-2 Reseptör Blokerleri;
- Nizatidin 300 mg
- Ranitidin 300 mg
- Famotidin 40 mg
- Proton Pompa İnhibitörleri;
- Omeprazol 20-40 mg
- Lansoprazol 15-30 mg
- Rabeprazol 20 mg
- Pantoprazol 20-40 mg
- Esomeprazol 20-40 mg
- Anti-asitler;
- NaHCO3
- CaCO3
- Mg(OH)2
- Al(OH)3
- Mukozal koruyucular;
- Sükralfat 1g
- Mizoprostol 200g
- Bizmut içeren preparatlar
Peptik ülserin medikal tedavisi için söz konusu ilaçlar arasından uygun olanı seçilerek ya da kombine olarak 4-8 hafta başlangıç tedavisinde kullanılmalıdır. PPİ ilaçlarımide asit sekresyonunu 24 saatte %90’dan fazla inhibe eder. H2 reseptör blokerleri mide asit salgısını %50-70 oranında azaltırlar fakat yan etkileri dikkatle göz önüne alınmalıdır. Antiasitlerin özellikle mide asit salgısının arttığı dönemde alınması tercih edilmelidir. NaHCO3 sistemik etkilerinden dolayı genellikle tercih edilmez. En sık tercih edilen CaCO3 dür, etkisi hızlı başlar uzun sürer. Sükralfat kullanırken diğer ilaçların emiliminde azalma yapabileceği unutulmamalıdır. Bizmut içeren preparatlar PG sentezini uyararak mide mukozasını yenilenmesine katkı sağlarlar, bakterisidal etkileri vardır. Mizoprostol (PGE1 analoğu) mukus ve bikarbonat salgılanmasını arttırır (gebelerde kontrendike).
H.Pylori Tedavisi
Peptik ülser tedavisinin yanında bakteriyi eradike etmek için antibiyotik tedavisi kullanmak da gereklidir. 10 ve 14 günlük tedavi protokolleri mevcuttur. Ülkemizde 14 günlük tedavi kullanımı yaygındır. H. pylori’nin antibiyotik kullanımına karşı direnç gelişimi her geçen gün artmaktadır, bu yüzden basamak tedavisi protokolü mevcuttur. Acil serviste ve birinci basamakta verilmesi gereken uygun tedavi seçenekleri;
- 14 gün PPİ 2*1 + Amoksisilin 2*1gr + Klaritromisin 2*500gr
- 7gün PPI 2*1 + Amoksisilin 2*1gr hemen ardından 7 gün PPİ 2*1 + Amoksisilin 2*1gr + Klaritromisin 2*500gr+ Metronidazol 2*500mg
- Bölgede Klaritromisin veya Metronidazol direnci>%20 Önceden Klaritromisin veya Metronidazol kullanımı varsa 4’lü tedavi önerilir.
Klasik üçlü tedavi ve bizmut eklenmiş klasik üçlü tedavinin Hp eradikasyon başarısının düşük olması nedeniyle dörtlü, ardışık ve concomitant tedavi rejimleri geliştirilmiştir. Ül- kemizde de sık kullanılan dörtlü tedavi rejimi bizmut, PPI, metronidazol ve tetrasiklin içeren dörtlü tedavi rejimidir.
Semptomatik Reçete
I- Esom® (esomeprazol) 40 mg Tablet DIB s:1×1
- Yemekten 1 saat önce, çiğnemeden, emmeden veya kırmadan bir miktar su ile bütün olarak günde 1 adet alınır. Doz yetersiz geldiğinde gece yatmadan tekrar alınır.
II- Pronat® 200 ml Oral Süspansiyon DIB s:3×1
- Her 5 ml süspansiyon etken madde olarak 250 mg sodyum aljinat ve 133,5 mg sodyum bikarbonat ve 80 mg kalsiyum karbonat içerir.
- Yetişkinlerde ve 12 yaşından büyük çocuklarda günde en fazla dört defa olmak üzere yemeklerden sonra ve yatarken 10-20 ml (2-4 tatlı kaşığı) kullanılır.
H. Pylori Eradikasyonu
I- Esom® (esomeprazol) 40 mg Tablet DIB s:1×1
- Yemekten 1 saat önce, çiğnemeden, emmeden veya kırmadan bir miktar su ile bütün olarak günde 1 adet alınır. Doz yetersiz geldiğinde gece yatmadan tekrar alınır.
II- Bizmopetol® ( Bizmut Subsalisilat ) 525 mg / 30 ml oral süspansiyon DIB s:4×1
- 1 doz 30 ml (2 çorba kaşığı) dir. Gerekirse yarım saatte ya da saatte bir tekrarlanabilir.
- 24 saatte 8 doz (240 ml veya 16 çorba kaşığı) üzerinde kullanılmamalıdır.
III-Flagyl® (metronidazol) 500 mg Tablet DIB s:2×1
- H. pylori eradikasyonu için günde 2×1 14 gün önerilir.
IV-Tetra® (tetrasiklin) 500 mg Tablet DIB s:2×1
- H. pylori eradikasyonu için günde 4×1 14 gün önerilir.
K25 | Mide ülseri |
K25.0 | Akut Mide ülseri, hemoraji mevcut |
K25.1 | Akut Mide ülseri, perforasyon mevcut |
K25.2 | Akut Mide ülseri, hemoraji ve perferasyon mevcut |
K25.3 | Akut Mide ülseri, hemoraji veya perforasyon yok |
K25.4 | Kronik veya tanımlanmamış Mide ülseri, hemoraji mevcut |
K25.5 | Kronik veya tanımlanmamış Mide ülseri, perforasyon mevcut |
K25.6 | Kronik veya tanımlanmamış Mide ülseri, hemoraji ve perforasyon mevcut |
K25.7 | Kronik Mide ülseri, hemoraji veya perforasyon yok |
K25.9 | Akut veya kronik olarak tanımlanmamış Mide ülseri, hemoraji veya perforasyon yok |
K26 | Duodenum ülseri |
K26.0 | Akut Doudenum ülseri, hemoraji mevcut |
K26.1 | Akut Doudenum ülseri, perforasyon mevcut |
K26.2 | Akut Doudenum ülseri, hemoraji ve perferasyon mevcut |
K26.3 | Akut Doudenum ülseri, hemoraji veya perforasyon yok |
K26.4 | Kronik veya tanımlanmamış Doudenum ülseri, hemoraji mevcut |
K26.5 | Kronik veya tanımlanmamış Doudenum ülseri, perforasyon mevcut |
K26.6 | Kronik veya tanımlanmamış Doudenum ülseri, hemoraji ve perforasyon mevcut |
K26.7 | Kronik Doudenum ülseri, hemoraji veya perforasyon yok |
K26.9 | Akut veya kronik olarak tanımlanmamış Doudenum ülseri, hemoraji veya perforasyon yok |
K27 | Peptik ülser, yeri tanımlanmamış |
K27.0 | Akut peptik ülser, yeri tanımlanmamış, hemoraji mevcut |
K27.1 | Akut peptik ülser, yeri tanımlanmamış, perforasyon mevcut |
K27.2 | Akut peptik ülser, yeri tanımlanmamış, hemoraji ve perferasyon mevcut |
K27.3 | Akut peptik ülser, yeri tanımlanmamış, hemoraji veya perforasyon yok |
K27.4 | Kronik veya tanımlanmamış peptik ülser, yeri tanımlanmamış, hemoraji mevcut |
K27.5 | Kronik veya tanımlanmamış peptik ülser, yeri tanımlanmamış, perforasyon mevcut |
K27.6 | Kronik veya tanımlanmamış peptik ülser, yeri tanımlanmamış, hemoraji ve |
K27.7 | Kronik peptik ülser, yeri tanımlanmamış, hemoraji veya perforasyon yok |
K27.9 | Akut veya kronik olarak tanımlanmamış peptik ülser, yeri tanımlanmamış, hemoraji veya |
K28 | Gastrojejunal ülser |
K28.0 | Akut Gastrojejunal ülser, hemoraji mevcut |
K28.1 | Akut Gastrojejunal ülser, perforasyon mevcut |
K28.2 | Akut Gastrojejunal ülser, hemoraji ve perferasyon mevcut |
K28.3 | Akut Gastrojejunal ülser, hemoraji veya perforasyon yok |
K28.4 | Kronik veya tanımlanmamış Gastrojejunal ülser, hemoraji mevcut |
K28.5 | Kronik veya tanımlanmamış Gastrojejunal ülser, perforasyon mevcut |
K28.6 | Kronik veya tanımlanmamış Gastrojejunal ülser, hemoraji ve perforasyon mevcut |
K28.7 | Kronik Gastrojejunal ülser, hemoraji veya perforasyon yok |
K28.9 | Akut veya kronik olarak tanımlanmamış Gastrojejunal ülser, hemoraji veya perforasyon yok |