Fenitoin Uygulama Akıl Kartı

Fenitoin, epilepsi tedavisinde sıklıkla kullanılan bir antiepileptik ilaçtır ve etki mekanizması, nöronlardaki voltaj bağımlı ve frekans bağımlı sodyum kanallarını bloke etmek üzerine kuruludur. Bu bloke edici etki, nöronların yeniden uyarılma kapasitesini azaltarak, tekrarlayan nöronal aktiviteyi baskılar ve nöbet odağının yayılmasını önler. Fenitoin, tüm epilepsi türlerinde (absans epilepsisi hariç) etkili bir primer antiepileptik ajandır.

Fenitoinin etkisi, aksiyon potansiyelinin süresini ve şiddetini etkilemeden, nöronların yenilenme süresini uzatarak, yüksek frekansta aksiyon potansiyeli ateşlenme yeteneğini sınırlandırır. Yüksek konsantrasyonlarda potasyum kanallarını bloke ederek nöronal refraktör periyodunu uzatır. Ayrıca, fenitoinin kalsiyum kanalları ve GABA (gamma-aminobutirik asit) reseptörleri üzerinde etkili olabileceği düşünülmektedir; ancak bu etkiler henüz yeterince kanıtlanmamıştır.

Fenitoinin kullanımı, bazı yan etkileri ve etkileşimleri nedeniyle dikkat gerektirir. Karaciğer metabolizması yoluyla etkisini gösterdiği için, doz ayarlamaları ve düzenli takip önemlidir. Ayrıca, fenitoinin terapötik aralığı dar olduğundan, aşırı doz veya düşük doz kullanımı yan etkilere yol açabilir.

Etki Başlangıcı: 
Etki süresi: 7 -42 saat
Yarılanma Ömrü (t½): 10-15 saat
Antidot: Yok
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: Renal

Epitoin^® 250 mg/5 ml I.M./I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul

Farmasötik Şekilleri: 50 mg/mL ve 250 mg/mL fenitoin sodyum içeren enjeksiyonluk solüsyonlar, 100 mg fenitoin sodyum içeren kapsül ve tabletler mevcuttur.

Fenitoin, 1946’dan beri literatürde yer almasına rağmen, etkisinin mekanizması uzun yıllar boyunca netleşmemiştir. 1980’lerde, fenitoinin sodyum geçirgenliğini değiştirdiği ve voltaj bağımlı sodyum kanallarıyla ilişkili olduğu bulunmuştur. Fenitoin, nöbetleri önlemek için sinir hücrelerinde yüksek frekanslı aksiyon potansiyellerinin yayılmasını engeller.

Fenitoin terapötik dozlarda tamamen emilir ve pik plazma konsantrasyonuna 1.5 ila 3 saat içinde ulaşır. Akut alımlarda emilim süresi iki haftadan fazla sürebilir. Fenitoin, plazma proteinlerine (%90) bağlıdır ve yalnızca serbest formu aktiftir. Karaciğerde P450 enzim sistemi tarafından metabolize edilir ve %1 ila %5’i idrarda değişmemiş olarak atılır. Terapötik aralığı 10 ila 20 mcg/mL’dir.

• Tonik-klonik (grand mal) tipte status epileptikus
• Beyin cerrahisi ve/veya ağır kafa travması sırasında ya da sonrasında konvülsiyonların önlenmesi ve tedavisi (kanıta dayalı değildir)
• Migren, trigeminal nevralji ve psikoz tedavisi
• Dijital glikozidleriyle zehirlenmeye bağlı ritim bozukluklarının tedavisi
Kullanılmaması Gereken Durumlar
• Trisiklik antidepresanlara bağlı konvülsiyon tedavisinde kardiyotoksik etkiyi artırabileceğinden kullanılmamalıdır.
• Fenitoin ya da diğer hidantoinlere bilinen aşırı duyarlılık
• Fenitoinin ventrikül otomatisitesi üzerindeki etkisi nedeniyle sinüs bradikardisi, sino-atriyal blok, ikinci ve üçüncü derece atriyum ventrikül bloğu ve Adams- Stokes Sendromu olan hastalar

• Fenitoin ve ilaç içindeki diğer bileşenlere ya da diğer hidantoinlere aşırı duyarlılığı olan hastalarda kontrendikedir.
• Preparatın pH’sının yüksek oluşu sebebi ile arter içine kullanımdan kaçınılmalıdır.
• Ventriküler otomatisite üzerindeki etkisi nedeniyle fenitoin sinüs bradikardisi, sino-atriyal blok, 2. ve 3. derece A-V blok ve Adams-Stokes sendromu olan hastalarda kontrendikedir.

İnfüzyon uygulaması için parenteral fenitoin 50-100 mL normal serum fizyolojik içinde seyreltilmeli. Solüsyondaki nihai fenitoin konsantrasyonu 10 mg/mL’yi aşmamalıdır. Karışım hazırlanır hazırlanmaz uygulamaya başlanmalıdır.

İntra venöz: Yükleme dozu (15-20 mg/kg, yetişkinde 50 mg/dakika’yı, çocukta 1 mg/ kg/dakikayı aşmayacak biçimde) 50-150 mL serum fizyolojik içinde verilir. Yükleme dozundan 6 saat sonra oral doza geçilir.
Ağız yoluyla: Ven içine uygulandıktan sonra ağız yoluyla 5 mg/kg/gün, günde 1-2 kez verilir.

• Döküntü
• Sedasyon
• Periferik nöropati
• Fenitoin ensefalopatisi
• Psikoz
• Lokomotor disfonksiyon
• Hiperkinezi
• Megaloblastik anemi
• Düşük kemik mineral içeriği
• Stevens-Johnson sendromu
• Toksik epidermal nekroliz
• Immunoglobulin A eksikliği
• Gingival hiperplazi
• DRESS sendromu (eozinofili ve sistemik semptomlarla birlikte ilaç reaksiyonu)
• Kardiyovasküler çöküş
• Hipotansiyon
• Aritmiler
• Yenidoğanlarda hidantoin sendromu
• Mor eldiven sendromu
• Hipertirkoz
• Ataksi
• Nistagmus

• Fenitoin Glukoz içeren hiçbir sıvı ile karıştırılmamalıdır.
• Benzodiazepinlerle aynı setten verilmez, presipite olabilir
• İlaç infüzyonu süresince mutlaka kardiyak artmi açısından monitörize edilmelidir.
• İilacın tam terapötik etkisi ile minimal toksik dozları arasında göreceli olarak dar bir aralık bulunur 
• Elektrokardiyogram ve kan basıncının sürekli izlenmesi şarttır. Kardiyak resüsitatif ekipman mevcut olmalıdır. Hasta solunum depresyonu belirtileri açısından gözlem altında tutulmalıdır.
• İnfüzyon karışımı buzdolabına konmamalıdır.
• Ven içine hızlı verilmesi (yetişkinde 50 mg/dakika, çocukta 1 mg/kg/dakikadan daha hızlı) sonucu hipotansiyon, atriyum ventrikül bloğu ve kardiyovasküler kollaps görülebilir.
• Ven içine verilen fenitoinin damar dışına çıkmasıyla ya da çıkış olmadan bölgesel inflamasyon, duyarlılık, nekroz ve deride dökülme görülebilir.

Gebelik kategorisi: D
Gebede kronik kullanımı konjenital anomali oluşumuyla ilişkilendirilmiştir.

Hamile kadınlar üzerinde yapılan araştırmalarda, fenitoin tedavisi görenlerde fetal hidantoin sendromu (FHS) prevalansının %11 olduğu, ayrıca fetüse maruz kalan çocukların %30’unda sendromun bazı özelliklerinin (epikanthus katlantıları, hipertelorizm, geniş düz burun köprüsü, yukarı dönük burun ucu, geniş belirgin dudaklar, distal dijital hipoplazi, intrauterin büyüme geriliği ve azalmış mental kapasite) görüldüğü bildirilmiştir.

Fenitoinin düşük konsantrasyonlarda anne sütüne geçtiği anlaşıldığından bu ilacı kullanan kadınların bebeklerini emzirmesi tavsiye edilmez. Anne sütündeki fenitoin konsantrasyonu, yaklaşık olarak annenin plazma konsantrasyonunun üçte biri kadardır.

Fenitoin toksisitesi sadece akut alım durumlarıyla sınırlı değildir; ilaç etkileşimleri veya serum albumin düzeylerini etkileyen fizyolojik durumlar (örneğin, böbrek hastalığı) nedeniyle de gelişebilir. Hamilelik, yetersiz beslenme ve kanser gibi durumlar da fenitoin toksisitesine yol açabilir. Toksisitenin en yaygın etkileri kardiyovasküler ve sinir sistemini etkiler. Destekleyici bakım dışında spesifik bir tedavi yoktur ve akut alım durumlarında aktivite edilmiş kömür kullanılabilir. Hemodiyaliz önerilmez.

• EPANUTIN 100 MG 100 KAPSUL
• EPANUTIN PARENTERAL READY MİXED 250 MG 5 AMPUL
• EPDANTOIN 100 MG 100 TABLET
• EPITOIN 250 MG/5 ML ENJ. SOLÜSYON İÇEREN AMPÜL
• HIDANTIN 100 MG 80 TABLET
• PHENYTOIN SODYUM MERCURY 50 MG/ML ENJEKTABL SOLUSYON ICEREN AMPUL

• https://www.acilcalisanlari.com/yetiskinlerde-nobete-genel-yaklasim.html
• titck.gov.tr/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551520/
• https://go.drugbank.com/drugs/DB00252
• https://vemilac.com/download_kubkt_file/epitoin-250-mg-5-ml-kub.pdf

Yetişkinlerde Nöbete Genel Yaklaşım