Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
Tikagrelor, daha çok akut koroner sendromda kullanılan, güçlü, hızlı başlangıçlı, geri döndürülebilir antitrombotik etkili bir P2Y12 reseptor inhibitörüdür. Son yıllarda ön ilaç olmadığı, hızlı ve klopidogrele göre kanamayı attırmadan etki gösterdiği için daha fazla tercih edilen antitrombotik ilaç olmuştur.
Etki Başlangıcı: 30 dakika
Etki süresi: 4 gün
Yarılanma Ömrü (t½): 12 saat
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: İdrar ve dışkı
Brilinta® 90 mg Tablet
MEKANİZMA
Tiyenopiridin (klopidogrel, tiklopidin ve prasugrel) olmayan yeni bir trombosit P2Y12 reseptör antagonisti olan Ticagrelor , yeni bir grup olan siklopentil-triazolo-pirimidinler sınıfındaki ilk oral ajandır. Klopidogrelden farklı olarak , tikagrelor bir ön ilaç değildir. Tiyenopiridenler P2Y12 reseptörünü geri dönüşümsüz inhibe eden başka bir antiplatelet sınıfdır. Ticagrelor, tiyenopinlerden farklı olarak ADP’den farklı bir bağlanma bölgesi ile etkileşime girerek trombosit P2Y12 reseptörünü geri dönüşümlü olarak bloke eder ve ADP’nin protrombotik etkilerini inhibe olur. Böylece trombosit sinyal yolunu bloke olur ve glikoprotein kompleksi GPIIb/IIIa’nın aktivasyonunu, trombositlere fibrinojen bağlanmasını ve trombosit yapışmasını ve agregasyonunu inhibe etmiş olur. 
Ticagrelor, %36 biyoyararlanımı ile bağırsaktan hızla emilir. Pik plazma seviyelerine 1.5-3.0 saatte ulaşılır. Yarı ömrü yaklaşık 12 saattir. Son dozdan 48 saat sonra antiplatelet etkisi düşüktür. Ticagrelor ağırlıklı olarak CYP3A4 ve bir dereceye kadar CYP3A5 tarafından metabolize edilir. ARC124910XX, tikagrelorun aktif bir metabolitidir, ancak ana bileşik antiplatelet etkisinin çoğundan sorumludur. Eliminasyon hepatik metabolizma yoluyladır. Böbrek yetmezliği olan hastalarda doz ayarlaması gerekli değildir.
ENDİKASYONLAR
- Akut Koroner Sendrom (STEMI, NonSTEMİ, Anstable Anjina)
- PCI (stent) Sonrası (Trombotik olayların önlenmesi)
- Akut İskemik İnme
- Massif Pulmoner Emboli
- Atriyal Fibrilasyonu (Trombotik olayların önlenmesi)
- Koroner Arter Baypas Greftleme Sonrası (Trombotik olayların önlenmesi)
-
Periferik Arter Baypas Greftlemede ve Periferik Arter Perkütan Anjiyoplasti
-
Semptomatik Karotis Arter Stenozu
- Periferik Arter Hastalığı (Trombotik olayların önlenmesi)
- Santral Retinal Arter Tıkanıklığı
- Kalıcı Kateter Tıkanıklığı (Trombotik olayların önlenmesi)
- DVT
KONTRENDİKASYONLAR
- Etkin madde veya diğer yardımcı maddelere aşırı duyarlılık
- Aktif patolojik kanama
- İntrakraniyal hemoraji öyküsü
- Orta – ağır derecede karaciğer yetmezliği
- Güçlü CYP3A4 inhibitörleri (örn.;ketokonazol, klaritromisin, nefazodon, ritonavir ve
atazanavir) ile tikagrelorun birlikte kullanımı, tikagrelore maruziyette belirgin artışa neden olabileceği için kontrendikedir.
ESC 2023 AKUT KORONER SENDROM KILAVUZU
2023 ESC Akut Koroner Sendromlar Kılavuzu’na göre tikagrelor seçimi ve zamanlaması ile ilgili öneriler aşağıda özetlenmiştir :
Tikagrelor Seçimi
- Genel Öneri: Tikagrelor, tedavi stratejisinden (invaziv veya konservatif) bağımsız olarak tüm akut koroner sendrom (AKS) hastalarında önerilmektedir.
- Dozaj: Tedavi, 180 mg’lık bir oral yükleme dozu ile başlar ve ardından günde iki kez 90 mg’lık idame dozu ile devam eder.
- Prasugrel ile Karşılaştırma: Perkütan koroner girişim (PKG) planlanan AKS hastalarında, tikagrelor yerine prasugrel kullanımı düşünülebilir. ISAR-REACT 5 çalışması, invaziv değerlendirme planlanan AKS hastalarında prasugrelin, tikagrelora kıyasla bir yıllık ölüm, miyokard enfarktüsü veya inme riskini kanama komplikasyonlarını artırmadan anlamlı şekilde azalttığını göstermiştir.
Tikagrelor Zamanlaması (Yükleme Dozu)
- NSTE-AKS’de Rutin Ön Tedavi Önerilmiyor: Koroner anatominin bilinmediği ve 24 saat içinde erken invaziv bir strateji planlanan ST yükselmesiz AKS (NSTE-AKS) hastalarında, P2Y12 inhibitörü (tikagrelor gibi) ile rutin ön tedavi önerilmemektedir. Çalışmalar, bu yaklaşımın iskemik fayda sağlamadığını ancak kanama riskini artırdığını göstermiştir.
- NSTE-AKS’de Gecikmeli Durumlarda Ön Tedavi: Eğer invaziv anjiyografide 24 saatten fazla bir gecikme bekleniyorsa, hastanın kanama riski de göz önünde bulundurularak P2Y12 inhibitörü ile ön tedavi düşünülebilir.
- STEMI’de Ön Tedavi: ST yükselmeli miyokard enfarktüsü (STEMI) geçiren ve primer PKG planlanan hastalarda P2Y12 inhibitörü ile ön tedavi düşünülebilir. Ancak ATLANTIC çalışması, tikagrelor yükleme dozunun ambulansta verilmesinin, anjiyografiden hemen önce verilmesine kıyasla anlamlı bir fayda sağlamadığını ortaya koymuştur.
- PKG Sırasında Yükleme: Ön tedavi almamış tüm AKS hastalarına, PKG işlemi sırasında yükleme dozu uygulanması önerilmektedir
UYGULAMA
Akut Koroner Sendrom
NSTEMİ/NonSTEMİ: ST elevasyonsuz miyokard enfarktüsü ve unstabil angina olan hastalarda, tikagrelor tedavisi
- 180 mg’lık tek
bir yükleme dozu önerilmektedir. Son yıllarda eğer hastaya koroner anjiografi gecikmeden yapılacaksa anjio sonrası P2Y12 inhibitörlerinin yüklenmesi önerilmektedir. Bu hastalara acil serviste ;
- UFH 70 U/kg IV
- ASA 300 mg
verilmesi yeterlidir.
İdame : Önerilen tikagrelor dozu günde iki kez 90 mg’dır ve ilaç yemekle birlikte veya yemeksiz verilebilir. Yaşlı hastalarda veya böbrek veya hafif karaciğer yetmezliği olan hastalarda dozun değiştirilmesine gerek yoktur. Günde 180 mg tikagrelor ile 100 mg dozunda asetilsalisilik asit (ASA) ile birlikte önerilmektedir. Yüksek doz ASA kanama riski artışı ile ilişkili olduğundan ASA dozunun 100 mg’dan fazla olmaması önerilir. Optimal tedavi süresi resmi olarak saptanmamıştır. Klinik çalışma verileri 12 aya dek kullanımını desteklemektedir ve maksimum yarar 3 ayda görülmüştür
STEMİ: ST elevasyonlu akut miyokard enfarktüsü olan hastalarda klopidogrel tedavsi
- 180 mg
bir yükleme dozu önerilmektedir.
İdame : Önerilen tikagrelor dozu günde iki kez 90 mg’dır. Günde 100 mg ASA ile beraber 12 ay devam edilmelidir. Yüksek doz aspirin ile birlikte uygulandığında etkinliğini kaybettiği için düşük doz aspirin (100 mg’ı geçmeyen aspirin dozu) ile birlikte kullanılması önerilmiştir.
Tableti bir bütün olarak yutamayan hastalar için, tikagrelor tabletleri ince toz haline gelecek
şekilde ezilip yarım bardak suda karıştırılarak içirilir.
GEBELİK
Gebelik kategorisi C ‘ dir. Gebelik süresince kullanımı tavsiye edilmemektedir.
EMZİRME
Hayvanlardan elde edilen farmakodinamik/toksikolojik veriler, tikagrelorun ve aktif metabolitlerinin süte geçtiğini göstermiştir. Yeni doğanlar/bebekler için risk göz ardı edilememektedir. Çocuk için emzirmenin yararları ve kadın için tedavinin yararları dikkate alınarak, emzirmenin kesilmesine ya da BRILINTA tedavisinin kesilmesine/bu tedaviden kaçınılmasına karar verilmelidir.
YAN ETKİ
- Baş ağrısı
- Hipotansiyon
- Burun kanaması
- Bradiaritmiler
- Karaciğer enzimlerinde yükselme
- Kreatinin seviyesinde yükselme
- Ürik asit seviyesinde yükselme
- Kanama
TOKSİSİTE
Doz aşımı yaşayan hastalarda kanama, bulantı, kusma, ishal ve ventriküler aritmiler olabilir. Yüksek oranda proteine bağlı olduğundan diyalizin tikagreloru kandan uzaklaştırması beklenmez.
ANTİDOT
Tikagrelor tedavisi için geri döndürücü bir ajan bulunmamaktadır. Teorik olarak, ekzojen trombosit uygulaması, hemostazı eski haline getirebilir; ancak, bu stratejiyi araştıran veriler karışıktır. Trombosit kullanımı şiddetli, yaşamı tehdit eden kanamalarda saklanmalıdır.
UYARI – ÖNLEMLER
- Tikagrelor, simvastatin ve lovastatin ile birlikte verildiğinde, CYP3A4 tarafından metabolize edildiklerinden serum konsantrasyonlarını arttırır. Bu nedenle tikagrelor ile >40 mg dozlarda simvastatin ve lovastatinden kaçınılmalıdır.
- CYP3A4 inhibitörleri (ketokonazol, klaritromisin, nefazadon, ritonavir ve atazanavir) ve CYP3A4 indükleyicileri (rifampisin, deksametazon, fenitoin, karbamazepin ve fenobarbital) kullanan hastalarda tikagrelordan kaçınılmalıdır.
- Yaşlılarda doz ayarlamasına gerek yoktur
- Böbrek yetmezliği olan hastalarda doz ayarlamasına gerek yoktur.
- 18 yaşın altındaki çocuklarda etkililiği ve güvenliliği belirlenmemiştir.
- Koroner arter bypass greft (KABG) ameliyatı geçiren PLATO çalışmasındaki hastalarda,
ameliyattan 1 gün önce kesilen BRILINTA, klopidogrel ile karşılaştırıldığında, daha fazla
kanama olmuş fakat ameliyattan 2 gün veya daha öncesinde tedavi kesildiğinde majör kanama oranları klopidogrel ile benzer bulunmuştur. - Eğer hasta elektif cerrahi müdahale geçirecekse ve antitrombositik etki istenmiyorsa,
BRILINTA ameliyattan 7 gün önce kesilmelidir.
TİCARİ İSİM
- Brilinta 90 mg 56 film kaplı tablet
- Agrilor 90 mg film kaplı tablet
- Brilinta 60 mg 56 film kaplı tablet
- Brilinta 90 mg 56 film kaplı tablet
- Camilla 90 mg film kaplı tablet
- Tilanta 60 mg film kaplı tablet
- Tilanta 90 mg film kaplı tablet
- Tixalor 90 mg film kaplı tablet
KAYNAKLAR
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3643352/
- https://www.astrazeneca.com.tr/content/dam/az-tr/medicine/PDF/Brilinta%2090mg_KUB_16032017.pdf
- https://reference.medscape.com/drug/brilinta-ticagrelor-999674
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3643352/
- https://jag.journalagent.com/tkd/pdfs/TKDA_43_60_20_24.pdf
- https://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/LXK3cbJ4gXlO.pdf
- https://jag.journalagent.com/tkd/pdfs/TKDA_43_60_20_24.pdf
- https://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/FFS2krf2i3jP.pdf
- https://jag.journalagent.com/tkd/pdfs/TKDA_38_5_369_378.pdf
- https://go.drugbank.com/drugs/DB08816
