Kanada Beyin BT Kuralları Akıl Kartı

Kanada Beyin BT Kuralları (Canadian CT Head Rule – CCHR)

Kanada Beyin BT Kuralları’nın en önemli özelliği, kafa travmalarının ciddiyetini belirlemede günümüzde en yaygın şekilde kullanılan Glasgow Koma Skoru (GKS)‘na dayanmasıdır. Bu kurallar, GKS 13–15 aralığında yer alan hafif travmatik beyin hasarı olan hastaları kapsamaktadır. GKS, iyi standardize edilmiş ve güvenilir bir nörolojik değerlendirme aracıdır.

Kafa travması sonrası GKS’ye göre sınıflandırma şu şekildedir:

• GKS 14–15: Hafif Travmatik Beyin Hasarı

• GKS 9–13: Orta Travmatik Beyin Hasarı

• GKS 3–8: Ağır Travmatik Beyin Hasarı

Stiell ve arkadaşları, gereksiz beyin tomografisi çekimlerini önlemek amacıyla, çok merkezli ve 3128 hastanın dahil edildiği bir çalışmada Kanada Beyin BT Kurallarını (CCHR) tanımlamıştır. Bu çalışmaya şu özelliklerdeki hastalar dahil edilmiştir:

• 16 yaş ve üzeri

• Künt kafa travması sonrası 24 saat içinde başvuru

• Bilinç kaybı, oryantasyon bozukluğu ve/veya belirgin amnezi varlığı

Çalışma dışı bırakılan hastalar:

• GKS <13

• Travma öyküsünün net olmaması (örneğin epileptik nöbet, senkop sonrası)

• Görülebilir penetran kafa yaralanmaları

• Muayenede saptanan kafatası çökme kırığı

• Akut fokal nörolojik defisit varlığı

• Majör travmaya bağlı vital bulgu instabilitesi

• Değerlendirme öncesi nöbet geçirme

• Kanama bozukluğu öyküsü veya oral antikoagülan (örneğin warfarin) kullanımı

• Aynı travma nedeniyle 24 saat içinde tekrar başvuru

• Gebelik

Kanada Beyin BT Kurallarına Göre Görüntüleme Endikasyonları

Yüksek Risk Faktörleri (Acil beyin cerrahisi gereksinimi ile ilişkilidir):

• Yaş ≥ 65

• İki veya daha fazla kusma atağı

• Şüpheli açık veya deplase kafatası kırığı

• Bazal kafa kırığını düşündüren bulgular:

  • Hemotimpanum

  • “Raccoon eyes” (periorbital ekimoz)

  • Otorinore ya da rinore (BOS sızıntısı)

  • Battle’s işareti (mastoid bölgesinde ekimoz)

• Travmadan 2 saat sonra GKS <15 olması

• 30 dakikadan uzun retrograd amnezi

• Antikoagülan kullanımı

Orta Risk Faktörleri (Klinik gözlem veya görüntüleme ile takip edilmelidir):

• 5 dakikadan uzun bilinç kaybı

• Travmadan önce 30 dakikadan uzun amnezi

• Tehlikeli travma mekanizması:

  • Araçların yayaya çarpması

  • Motorlu araçtan dışarı fırlama

  • ≥1 metre veya ≥5 basamak merdivenden düşme

• https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/589191
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11356436/
• www.acilci.net/antikoagulan-tedavi-minor-kafa-travmasi-hastaya-yaklasim/
• www.xn--aciltp-t9a.com/kafa-travmasinda-beyin-tomografisi-karari
• www.journalagent.com/vtd/pdfs/VTD-42204-REVIEW-KARAKUS.pdf
• http://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/6XRGEyUzS59H.pdf

Travma Hastasına Genel Yaklaşım